Download hele richtlijn

Vermoeidheid

Medicamenteuze behandeling 

Er is systematisch gezocht in de literatuur naar het effect van alle soorten medicamenteuze behandelingen van vermoeidheid bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase. Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over medicamenteuze behandeling van vermoeidheid bij kinderen in de palliatieve fase. De overwegingen en aanbevelingen zijn geformuleerd op grond van ervaringen van experts en richtlijnen uit de volwassengeneeskunde (8).

Aanbevelingen

Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.

Doen 
(Sterke aanbeveling)

 

  • Houd er rekening mee dat er voor medicamenteuze behandeling van vermoeidheid geen wetenschappelijk bewijs is. Als er al effect is, dooft dit effect vaak snel uit.

Overweeg
(zwakke aanbeveling)

 

  • Overweeg bij kinderen met vermoeidheid met een beperkte levensverwachting, bij onvoldoende effect van behandelingsopties of wanneer eerdergenoemde maatregelen niet haalbaar zijn, medicamenteuze symptomatische behandeling met methylfenidaat. Houd hierbij rekening met mogelijke bijwerkingen.

Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling van vermoeidheid bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?   

P Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I Medicamenteuze behandeling van vermoeidheid.
C Geen behandeling/placebo.
O Effect op vermoeidheid en kwaliteit van leven.

Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van medicamenteuze behandeling op vermoeidheid en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase. 

Aangezien vermoeidheid een multidimensionale klacht is met oorzaken in het hele bio psychosociale spectrum (zie: inleiding – bio psychosociaal model), is het in de lijn der verwachting dat medicamenteuze behandeling hooguit een partieel effect zal hebben dat snel uitdooft. Als je beleid wilt maken gericht op de korte termijn, kan methylfenidaat overwogen worden. 

Volgens de volwassenrichtlijn ‘vermoeidheid bij kanker in de palliatieve fase (2019)’ kan gebruik van methylfenidaat worden overwogen bij patiënten met vermoeidheid bij kanker, tevens aanwezige depressie en korte levensverwachting waardoor inzet van regulier antidepressiva niet zinvol wordt geacht. Hierbij dient de kans op bijwerkingen zoals hypertensie, tachycardie en onrust, zorgvuldig afgewogen te worden. Psychostimulantia dienen niet voorschreven te worden ter vermindering van vermoeidheid bij patiënten zonder bijkomende depressieve klachten (1).  

Na een goede evaluatie van de vermoeidheid kunnen psychostimulantia worden overwogen. Bij volwassenen zijn er aanwijzingen voor vermindering van de vermoeidheid door methylfenidaat, maar studies daarover van kinderen ontbreken. Er is een studie die gebruik van methylfenidaat bij adolescenten die opioïden gebruiken, ondersteunt (12). Houd hierbij rekening met mogelijke bijwerkingen.