Vermoeidheid

Vastgesteld: 28-11-2022
Regiehouder: NVK

Behandeling van oorzaak

Er is niet systematisch gezocht in de literatuur naar behandeling van oorzaken van vermoeidheid bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase. De overwegingen en aanbevelingen zijn geformuleerd op grond van ervaringen van experts.

Aanbevelingen

Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.

Doen
(sterke aanbeveling)

Behandel elektrolytstoornissen, metabole verstoringen, dehydratie, ondervoeding.
Behandel comorbiditeit, zoals astma en/of bacteriële infecties, pijn en jeuk.
Bespreek bij een onderliggende depressie, therapeutische ondersteuning.
Bevorder bij slaapstoornissen, strategieën voor een regelmatig slaap/waakritme.
Vermijd stimulerende middelen, zoals cafeïne houdende dranken.
Adviseer ontspannings- en afleidingsactiviteiten.

Overweeg
(zwakke aanbeveling)

Overweeg:

Bij gewichtsverlies, de onderliggende oorzaak te behandelen.
Bij Hb < 5, bloedtransfusie (zie: hematologische verschijnselen – behandeling van anemie)
Bij slaapstoornissen, kortdurende behandeling met kortwerkende benzodiazepinen.
Potentieel vermoeidheid-inducerende medicatie als psychofarmaca, antihistaminica en bètablokkers te saneren.

Overwegingen

Bedenk of behandeling van de onderliggende (somatische) oorzaken, inclusief de effecten van medicatie, haalbaar en wenselijk zijn.

Erytropoëtine en bloedtransfusie bij anemie
Sommige studies van volwassen kankerpatiënten laten zien dat bij anemie behandeling met erytropoëtine de kwaliteit van leven kan verhogen. Uit 2 RCTs bij kinderen met kanker of chemotherapie-gerelateerde anemie gebleken dat er geen significant effect is van erytropoëtine op hemoglobine levels in vergelijking met geen behandeling of placebo (6, 7). Echter in één van deze RCTs, stegen hemoglobine levels in de groep behandeld met erytropoëtine. Dit effect is niet significant (7). Daarnaast is er in één RCT geen significant effect gevonden van behandeling met erytropoëtine op kwaliteit van leven bij kinderen met kanker of chemotherapie-gerelateerde anemie (6) (Zie: hematologische verschijnselen - behandeling van anemie).
Houd er rekening mee dat door het uitsluitend behandelen van anemie, andere factoren geassocieerd met vermoeidheid worden genegeerd. Als anemie inderdaad als belangrijke factor voor de vermoeidheid van een kind is vastgesteld, kan een transfusie worden overwogen. Vanwege het snelle effect is bloedtransfusie bruikbaar om kinderen te ondersteunen in het bereiken van doelen op korte termijn die extra investering vragen.