Download hele richtlijn

Dyspneu

  • Vastgesteld: 28-11-2022
  • Regiehouder: NVK

Medicamenteuze behandeling

Er is systematisch gezocht in de literatuur naar het effect van alle soorten medicamenteuze behandelingen van dyspneu bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase. Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over dyspneu bij kinderen in de palliatieve fase. Overwegingen en aanbevelingen voor opioïden, corticosteroïden en behandeling van refractair dyspneu zijn geformuleerd op grond van ervaringen van experts en richtlijnen uit de volwassengeneeskunde (10, 11).

Aanbevelingen

Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.

Doen 
(sterke aanbeveling)
 
  • Geef fentanyl neusspray intranasaal voor snelle behandeling van dyspneu en angstreductie.
  • Start morfine oraal, intraveneus of subcutaan als de benauwdheid discomfort geeft.

Overweeg 
(zwakke aanbeveling)
  • Overweeg lorazepam of midazolam (in combinatie met morfine) om het ervaren discomfort te verminderen, zeker als er ook sprake is van sterke angst.

Doseringsadvies

Doseringen van fentanyl, morfine, lorazepam en midazolam zijn te vinden in het kinderformularium (19).

Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling van dyspneu bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase? 

P Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I Medicamenteuze behandeling van dyspneu.
C Geen behandeling/placebo. 
O Effect op dyspneu, kwaliteit van leven.

Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van opioïden op dyspneu en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase. 

Volgens de richtlijn ‘Care of dying adults in the last days of life’ (2015) van de NICE, kan overwogen worden om ademloosheid te behandelen met een opioïde, benzodiazepine of een combinatie van een opioïde en benzodiazepine (11). 
Volgens de richtlijn ‘Dyspneu in de palliatieve fase’ (2015) van het IKNL kan bij volwassenen in de palliatieve fase overwogen worden om bij onvoldoende effect van morfine, zeker als angst en spanning een rol lijken te spelen, een benzodiazepine (bijvoorbeeld oxazepam of lorazepam) toe te voegen (10).  
De werkgroep is van mening dat voor het kind snelle behandeling van de klachten van dyspneu zeer belangrijk is. Dyspneu is een onaangename gewaarwording die gepaard gaat met angst voor kind, gezin en naasten. Intranasaal fentanyl neusspray is eenvoudig in te zetten en geeft snel verlichting (16). Daarnaast kan het toedienen van benzodiazepinen en morfine worden overwogen (17, 18). Kies voor de toedieningsweg IV of SC afhankelijk van de situatie en voorkeur patiënt en eventueel thuiszorg. 

Aanbevelingen

Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.

Overweeg 
(zwakke aanbeveling)
  • Overweeg bij dyspneu voortkomend uit luchtwegzwelling, atelectase of broncho-obstructie, dexamethason, andere steroïden, luchtwegverwijders of mucolytica.

Doseringsadvies

Doseringen van medicaties in bovenstaande aanbevelingen, zijn te vinden in het kinderformularium (19).

Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling van dyspneu bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase? 

P Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.    
I Medicamenteuze behandeling van dyspneu.
C Geen behandeling/placebo.
O Effect op dyspneu, kwaliteit van leven.

Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van corticosteroïden op dyspneu en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase. 

De werkgroep is van mening dat dexamethason of andere steroïden ingezet kunnen worden bij dyspneu voortkomend uit luchtwegzwelling, atelectase of broncho-obstructie. Andere medicatie die mogelijk verlichting zou kunnen geven, afhankelijk van de onderliggende ziekte (bijvoorbeeld astma), zijn, luchtwegverwijders, inhalatiesteroïden of mucolytica (20). 

Aanbevelingen

Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.

Overweeg 
(zwakke aanbeveling)
  • Overweeg bij kinderen in de terminale fase met een refractair dyspneu, palliatieve sedatie (zie: palliatieve sedatie).

Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling van dyspneu bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase? 

P Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.                                 
I Medicamenteuze behandeling van dyspneu.
C Geen behandeling/placebo. 
O Effect op dyspneu, kwaliteit van leven.

Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van behandeling van refractaire dyspneu en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.

Bij de behandeling van kinderen met refractair dyspneu in de terminale fase kan palliatieve sedatie overwogen worden.