-
Kinderen, palliatieve zorg voor
- Inleiding
-
Algemene aanbevelingen
- Organisatie van zorg
- Advance Care Planning & gezamenlijke besluitvorming
- Psychosociale zorg
- Zorg bij verlies en rouw
-
Juridische aspecten van besluitvorming
-
Symptomen
- Angst en Depressie
- Delier
- Dyspneu
- Hematologische verschijnselen
- Hoesten
- Huidklachten
- Misselijkheid en Braken
- Neurologische symptomen
- Pijn
- Reutelen
- Vermoeidheid
-
Refractaire symptomen
- Palliatieve sedatie
- Vocht en/of voeding onthouding
-
Bijlagen
Misselijkheid en Braken
Werkgroep
Karin Bindels-de Heus, voorzitter
Inge Ahout
Barbera de Koning
Irma Rigter
Kim van Teunenbroek
De leden van de Kerngroep
Inleiding en oorzaak
Misselijkheid en braken komt voor bij zowel kinderen met oncologische aandoeningen als andere etiologieën in de curatieve, palliatieve en de terminale fase. Bij kinderen met kanker is misselijkheid en braken vaak een reactie op de chemotherapie. Bij kinderen met een ernstig meervoudige beperking is misselijkheid en braken vaak een chronisch probleem. Misselijkheid en braken komt veel voor en kan meerdere oorzaken (tegelijk) hebben met verschillende onderliggende mechanismen.
Inzicht in mogelijke oorzaken en daardoor mogelijkheden voor diagnostiek en behandeling zijn belangrijk, zie: tabel 1 Mogelijke oorzaken, opties voor diagnostiek, en behandelopties voor misselijkheid en braken gecategoriseerd per locatie/orgaan. We willen benadrukken dat overwegingen voor diagnostiek en behandeling altijd in het licht van de fase van ziekte moeten worden gezien. Let op: Gastroparese is een veel voorkomende oorzaak van misselijkheid en braken, de differentiaaldiagnose ervan is daarom apart opgenomen (zie: diagnostiek).
Misselijkheid kan een forse negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven van het kind, dit is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en beleving van het kind. Daarnaast heeft misselijkheid en braken impact op de kwaliteit van leven van ouders, omdat misselijkheid en braken interfereert met het geven van voeding aan hun kind. Dit is vaak een belangrijk sociaal-emotioneel aspect voor ouders.