Download hele richtlijn

Huidklachten

Algemene huidverzorging 

De overwegingen en aanbevelingen zijn geformuleerd op grond van ervaringen van experts en richtlijnen uit de kindergeneeskunde (1) welke ook te vinden zijn op huidhuis.nl.

Aanbevelingen

Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.

Doen 
(sterke aanbeveling)

 

  • Zoek actief naar huidafwijkingen door de gehele huid te bekijken.
  • Geef kinderen zonder huidafwijkingen gebruikelijke huidverzorging zonder beperkingen van wassen, douchen en baden. 
  • Gebruik smeersels van toepassing op de conditie van de huid.
  • Houd bij de keuze tussen een crème of een vette zalf rekening met de omstandigheden zoals warm/koud weer.
  • Gebruik producten met zo min mogelijk toevoegingen.
  • Voorkom huidirritatie door:
    • Te zorgen dat de nagels van het kind, ouders en verzorgenden kort zijn. Laat het kind eventueel tijdens slaap katoenen handschoenen dragen om krabeffecten te vermijden.
    • Te zorgen voor een koele omgevingstemperatuur en voorkom dat kinderen te warm gekleed zijn. 
    • Advies te geven om niet te lang te wassen, te douchen en te baden met gebruik van lauw water en bij voorkeur geen zeep. Na wassen huid deppen en niet wrijven met een handdoek.  

Overwegingen

Onderstaande adviezen zijn grotendeels gebaseerd op de richtlijn ‘huidafwijkingen’ van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) (1). Adviezen over huidverzorging kunnen worden gegeven worden op vraag van kind en ouders of als anamnese, inspectie en/of palpatie van de huid daar aanleiding toe geven.

Wassen/douchen/baden
Als de huid van het kind geen afwijkingen laat zien en er geen problemen zijn met de huid, kan zoveel als gewenst gedoucht of gebaad worden. Echter, als ouders vragen hebben, kan aangegeven worden dat 2 tot 3 maal douchen of baden per week in principe voldoende is. De werkgroep adviseert om bij een gevoelige of droge huid niet te lang (richttijd 5 minuten) en te warm (handwarm, 37 graden) te douchen of baden, 2 tot 3 maal per week en alleen de gebieden die gevoelig zijn voor kolonisatie (rondom de navel, het luiergebied, de nek en oksels) te wassen met een milde, pH-neutrale zeep en de huid droog te deppen in plaats van te wrijven. Daarnaast is het bij een droge huid goed eventueel ook olie in het badwater te doen of onder de douche (bijvoorbeeld Groninger badolie) en na het bad/douchen de huid altijd in te vetten. Met een beetje olie in bad dient de ouder op eventuele aspiratie (verslikking) te letten. Ook wordt door de olie het kind glad, waardoor het risico bestaat dat het uit de handen glijdt.

Gebruik smeersels
Bij een gezonde huid zonder problemen kunnen alle middelen gebruikt worden die voor het doel bedoeld zijn. De ouder hoeft en kan hierin niet specifiek geadviseerd worden. 
De werkgroep adviseert om middelen met zo min mogelijk toevoegingen (zoals kleur- en geurstoffen) te gebruiken, bijvoorbeeld producten van het FNA (Formularium der Nederlandse Apothekers). 
Zalf, crème en lotion zijn benamingen die aangeven hoeveel water en vet in een smeersel zitten. 

  • Een zalf (Ungeuntum) is een vet smeersel. De basis is vet en bevat weinig water. Zalven dringen niet makkelijk in de huid door, de huid kan daarom, na het aanbrengen van de zalf, vettig aanvoelen. Zalven werken beschermend en afdekkend.
  • Crèmes en lotions bestaan uit vet en water. De verhouding verschilt per crème of lotion. Een lotion bevat meer water dan een crème. Crèmes en lotions bevatten veel water en kunnen de huid uitdrogen. Het gebruik van crèmes en lotions wordt afgeraden bij jeuk omdat deze, door uitdroging van de huid, een toename van jeuk en klachten kunnen veroorzaken.

Een crème of lotion, maar ook poeders, kan de huid uitdrogen, een zalf doet dat niet.
Bij de keuze van een smeersel is het ook van belang om rekening te houden met omstandigheden. Bij warm weer kan een crème prettiger zijn dan een vette zalf, omdat een vette zalf afdekt en plakkerig wordt. Daarnaast kan bij warm weer, het vocht niet goed uit de huid verdampen wanneer de huid wordt afgedekt met zalf. Dit kan leiden tot oververhitting, maceratie, irritatie of dermatitis (1).