Palliatieve zorg in Hoofdlijnenakkoord 2024

‘Om de samenwerking tussen alle zorg- en hulpverleners in de laatste levensfase te borgen, wordt bezien hoe in de verschillende zorgwetten het recht op palliatieve en terminale zorg kan worden geborgd.’ Met deze zin geeft het nieuwe kabinet aandacht aan palliatieve zorg in het Hoofdlijnenakkoord.

Volgens Rob van Dam, bestuurder van Stichting PZNL, is het volledig terecht dat palliatieve zorg deze aandacht krijgt. ‘Met de dubbele vergrijzing en de druk op de gezondheidszorg, is het van groot belang dat er meer aandacht komt voor passende zorg en palliatieve zorg in het bijzonder. Dit is een van de weinige mogelijkheden waarbij er kwaliteitswinst is te bereiken in de zorg, zonder dat er extra personeelsinzet of extra kosten moeten worden gemaakt. Immers: met goede palliatieve zorg kunnen onnodige of zelfs onwenselijke behandelingen worden voorkomen.’

Vergrijzing van de bevolking

De door Van Dam genoemde vergrijzing wordt ook in het Hoofdlijnenakkoord aangehaald: ‘Door vergrijzing van de bevolking, krapte op de arbeidsmarkt en stijgende kosten is toegang tot de zorg lang niet voor iedereen en niet overal in ons land vanzelfsprekend.’ Vervolgens kondigt het kabinet in het akkoord een aantal maatregelen aan, waarvan een deel ook verband heeft met palliatieve zorg: 

• Doorlichting cure en care op bewezen niet-effectiviteit, noodzakelijkheid en voorkomen van onnodige zorgvraag, en overbehandeling en aanbieders die misbruik maken van het stelsel.
• We organiseren de zorg zo dat die in de keten op de best mogelijke plek plaatsvindt. Tijdige afstemming tussen zorgwetten in de uitvoering levert hieraan een bijdrage.
• Er wordt geïnvesteerd in betere ouderenzorg voor bijvoorbeeld zorg-/verpleegplekken voor ouderen.
• Een veilig, decentraal vormgegeven elektronisch patiëntendossier, ook voor uitwisseling van gegevens binnen de zorg, met inachtneming van privacy en gegevensbeveiliging.

Nationaal Programma Palliatieve Zorg II

Van Dam ziet hierin een verbondenheid met de doelen van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II, waarin het vergroten van de maatschappelijke bewustwording rondom palliatieve zorg en het stimuleren van gespreksvoering vanuit proactieve zorgplanning een hoofdrol vervullen. ‘Er is inzet nodig voor het vergroten van de maatschappelijke bewustwording over kwaliteit van leven en sterven. Bij de afweging voor het inzetten van een behandeling bij een ongeneeslijke aandoening, moet worden gekeken welke effecten de behandeling heeft op de kwaliteit van leven. Het is mooi dat dit zo expliciet in het Hoofdlijnenakkoord wordt genoemd. Het is evident dat zorgverleners ondersteuning, onderwijs en passende vergoeding moeten krijgen om gesprekken met patiënten over deze afwegingen zorgvuldig te kunnen voeren.’