Knelpunt bij zorgverleners: indicaties starten en staken van dieetadviezen bij anorexie en gewichtsverlies in de palliatieve fase
De knelpunteninventarisatie rondom de richtlijn Anorexie en gewichtsverlies in de palliatieve fase is gereed. Eind 2024 vulden 98 zorgverleners de knelpuntenenquête in. Het grootste knelpunt blijken de indicaties voor het starten en staken van dieetadviezen bij anorexie en gewichtsverlies in de palliatieve fase. Respondenten hebben ook aanvullende knelpunten benoemd, zoals de relatie tussen wondgenezing/diabetes en gewichtsverlies en mondzorg bij verminderde eetlust in de palliatieve fase.
Aanleiding herziening
De huidige richtlijn Anorexie en gewichtsverlies in de palliatieve fase stamt uit 2013. Daarom is vorig jaar een werkgroep van internisten, huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundig specialisten en diëtisten gestart met een herziening van deze richtlijn.
Respondenten
De 98 respondenten vertegenwoordigen o.a. de volgende beroepsgroepen: diëtist, verpleegkundige en huisarts. De respondenten zijn met name werkzaam in het ziekenhuis (38%), thuiszorg (15%) of verzorgingshuis/verpleeghuis (12%). Het merendeel van de respondenten (79%) heeft het afgelopen jaar minstens 5 patiënten met anorexie en gewichtsverlies in de palliatieve fase gezien. 60% was bekend met de huidige richtlijn. Van de respondenten gaf 21% aan de richtlijn soms te raadplegen. Daarvan gaf 18% aan bepaalde onderwerpen in de huidige richtlijn te missen.
Knelpunten
De volgende punten hebben zorgverleners in de huidige richtlijn gemist en/of als knelpunt ervaren:
- Communicatie en aandacht voor patiënt en naasten (samen beslissen, omgaan met weerstand, als patiënt niet meer wil eten/drinken).
- Welke voedingsstoffen zijn belangrijk voor o.a. conditie van de huid en decubitus.
- Bewust stoppen met eten en drinken.
- Aanpak van smaakstoornissen (met bepaalde voeding of medicamenteus).
- Laagdrempelig consulteren diëtist.
- Onderscheid tussen palliatieve en niet-palliatieve fase.
De respondenten kregen de vraag om de vijf grootste knelpunten in de zorg voor patiënten met anorexie en gewichtsverlies in de palliatieve fase te selecteren. Onderstaand figuur laat zien hoeveel respondenten het betreffende knelpunt belangrijk vinden.
Overige knelpunten
De respondenten hebben ook aanvullende knelpunten benoemd. De belangrijkste aanvullende knelpunten zijn:
- Relatie tussen wondgenezing/diabetes en gewichtsverlies.
- Mondzorg bij verminderde eetlust in palliatieve fase.
- Toelichting voor wel/niet inzetten van dexamethason.
- Updaten van medicatie in de richtlijn.
- Onvoldoende kennis bij zowel zorgprofessionals als patiënten/naasten over voedingstoestand in palliatieve en terminale fase.
- Onderscheid tussen ziektegerichte en symptoomgerichte palliatieve fase.
- Wat te doen als oorzaak niet bekend is.
- Tijdig signaleren van problemen.
- Onduidelijkheid over wat in de laatste drie maanden nog zinvol is bij cachexie.
- Extra aandacht voor omslag voor zorgverleners betreffende handelen rondom eten/drinken in de palliatieve fase.
Vervolg
Aan de hand van de resultaten worden de volgende onderwerpen beschreven in de nieuwe richtlijn:
- signalering en diagnostiek
- voorlichting
- beleid
- doelen van behandeling
- behandeling van de oorzaak
- dieetadviezen en drinkvoeding
- sondevoeding
- parenterale voeding
- bewegingsinterventies
- medicamenteuze behandeling
- organisatie van zorg