Vrediger sterven door gestructureerde interviews

Er zijn meerdere therapieën ontwikkeld om psychische en spirituele nood van terminaal zieke patiënten te lenigen. Waardigheidstherapie (Dignity Therapy, DT) is er een van. Eerdere Systematic Reviews en meta-analyses toonden veelbelovende resultaten van DT. Helaas waren ze uiteindelijk niet eenduidig

DT is een korte, geïndividualiseerde vorm van psychotherapie die ontwikkeld is om menselijke waardigheid, identiteit, betekenis van het leven, hoop en gevoel van eigenwaarde te vergroten bij patiënten die aan het eind van hun leven staan. DT is een interviewtechniek, die gebaseerd is op tien vragen. De interviewer geeft de patiënten de gelegenheid te spreken over de meest betekenisvolle aspecten van hun leven en over hoe ze het liefst herinnerd willen worden door hun nabestaanden. De interviews duren 20 tot 60 minuten. Ze worden opgenomen, volledig uitgeschreven en aan de patiënt voorgelezen voor eventuele correctie. De uiteindelijke versie wordt aan de patiënt overhandigd, zodat hij deze aan zijn naasten kan geven of nalaten. Eerdere onderzoeken lieten zien dat DT angst en depressie en een gevoel van onwaardigheid effectief konden verminderen.

Over het onderzoek

Het doel van dit onderzoek is het effect van DT op specifieke aspecten van spiritueel welbevinden te meten bij een steekproef van terminaal zieke patiënten.

Methodiek

Een RCT werd verricht bij 64 terminaal zieke patiënten. De interventiegroep kreeg standaard palliatieve zorg en DT, de controlegroep alleen standaard palliatieve zorg. De primaire uitkomstmaten waren betekenis (zin van het leven), vredig gevoel en vertrouwen. De secundaire uitkomstmaten waren (verlies van) betekenis, verdriet, de mogelijkheid om te gaan met de situatie en de ernst van existentiële, psychische en fysieke nood. Al deze karakteristieken werden vóór de interventie, na 7 tot 10 dagen en na 15 tot 20 dagen gemeten.

Resultaten en discussie

Het resultaat van de variantie-analyse toonde een significant effect van de factor tijd op de uitkomstmaat vredig gevoel in de controlegroep en een significante positieve invloed van DT: in de controlegroep was er in de loop van de 15 tot 20 dagen follow-up een afname van vredig gevoel, in de interventiegroep was die afname er niet. De onderzoekers vonden geen significante veranderingen in de uitkomstmaten betekenis, vertrouwen, verlies van betekenis, nood, de mogelijkheid om te gaan met de situatie, noch van existentiële, psychische en fysieke nood. De bevindingen wijzen op een mogelijke bruikbaarheid voor de klinische praktijk.

Commentaar

DT doet me denken aan de interviews die “biografie-vrijwilligers” in hospices desgewenst afnemen bij bewoners, met het doel die bewoners te helpen bij het formuleren van de woorden die ze graag willen nalaten aan hun naasten. Een verslag van zo’n interview bevat veelal een terugblik op het leven, naast woorden die gericht zijn aan de naasten. Het interview zelf en het lezen en herlezen van het verslag kan de patiënt het gevoel geven iets waardevols van zichzelf te kunnen achterlaten. Ook kan het bijdragen tot de mogelijkheid zich te verzoenen met de situatie. Zo’n interview kan een hulpmiddel zijn bij het afronden van het leven en het vinden van gemoedsrust en balans. Helaas wordt in dit artikel niet uitgeweid over de inhoud van de tien structurerende vragen. Ik ben daar wel nieuwsgierig naar geworden.

Over de publicatie

Iani, L, e.a. “Dignity Therapy Helps Terminally Ill Patients Maintain a Sense of Peace: Early Results of a Randomized Controlled Trial.” Frontiers in Psychology, 2020, 11: 1-9.

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie mei 2023. Alle e-pal-artikelen staan hier