Verpleegkundige communicatie met ouderen over het levenseinde

Verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten (hierna samen ‘verpleegkundigen’ genoemd) spelen een centrale rol bij de communicatie met ouderen over het levenseinde als onderdeel van proactieve zorgplanning. Hiervoor hebben zij inzicht nodig in welke onderdelen belangrijk zijn voor deze communicatie. Deze onderdelen worden de bouwstenen van communicatie genoemd. In deze studie werd onderzocht wat de bouwstenen van deze communicatie over het levenseinde volgens verpleegkundigen, ouderen en naasten in het ziekenhuis, het verpleeghuis en de thuiszorg zijn.

Methodiek

Een literatuuronderzoek (“scoping review”) werd uitgevoerd om de bouwstenen van communicatie over het levenseinde te verkennen. De resultaten van de geïncludeerde artikelen werden thematisch geanalyseerd.

Resultaten

Uiteindelijk zijn negen artikelen geïncludeerd. Een overzicht van de gevormde thema’s (onderwerpen) en categorieën (bouwstenen) is te zien in onderstaande figuur.

Verpleegkundigen willen hun communicatie en zorg afstemmen op de waarden en behoeften van ouderen en naasten. Het opbouwen van een relatie is de belangrijkste bouwsteen voor persoonsgerichte communicatie over het levenseinde. Door elkaar te leren kennen, voelt een verpleegkundige aan of ouderen “klaar zijn” voor deze gesprekken, wat de juiste timing is om een gesprek te beginnen en wat specifieke behoeften zijn. Verpleegkundigen kunnen hierdoor beter aansluiten op de waarden en behoeften van ouderen en naasten.

Verpleegkundigen willen hun communicatie en zorg afstemmen op de waarden en behoeften van ouderen en naasten. Het opbouwen van een relatie is de belangrijkste bouwsteen voor persoonsgerichte communicatie over het levenseinde. Door elkaar te leren kennen, voelt een verpleegkundige aan of ouderen “klaar zijn” voor deze gesprekken, wat de juiste timing is om een gesprek te beginnen en wat specifieke behoeften zijn. Verpleegkundigen kunnen hierdoor beter aansluiten op de waarden en behoeften van ouderen en naasten.

Conclusie/aanbevelingen

Deze studie laat zien dat verpleegkundige communicatie met ouderen over het levenseinde complex is en vraagt om voldoende tijd, oprechte interesse en elkaar leren kennen. De resultaten van dit onderzoek zijn hoofdzakelijk gebaseerd op het perspectief van verpleegkundigen in het ziekenhuis. In de geïncludeerde studies komt het perspectief van ouderen, naasten, de thuiszorg en het verpleeghuis onvoldoende naar voren. Daarnaast richten de studies zich vooral op formele (vooraf geplande) communicatie, terwijl verpleegkundigen juist ook vaak een rol spelen bij informele (spontaan plaatsvindende) communicatie. Meer onderzoek is nodig om de resultaten toe te kunnen passen in de verpleegkundige praktijk en het onderwijs.

Referentie

Peerboom, F.B.A.L., Friesen-Storms, J.H.H.M., Coenegracht, B.J.E.G.., Pieters, S., van der Steen, J T., Janssen, D.J.A., & Meijers, J.M.M. (2023). Fundamentals of end-of-life communication as part of advance care planning from the perspective of nursing staff, older people, and family caregivers: a scoping review. BMC nursing, 22(1), 363.

Links/meer informatie

link.springer.com
awolimburg.nl
projecten.zonmw.nl

Heb je recent wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd gerelateerd aan palliatieve zorg, en zou je hiervan een Nederlandse samenvatting willen plaatsen op Palliaweb? Neem dan contact op via onderstaande button. Je ontvangt een formulier waarmee je een samenvatting kunt indienen.

Dien een samenvatting in