Overgang van ziekenhuis naar huis: perceptie van patiënt en zorgverlener

Introductie

Transities tussen zorginstellingen kunnen belastend zijn voor patiënten, hun families en het zorgstelsel. Continuïteit van zorg is belangrijk voor het verbeteren van de patiëntervaring en het verminderen van onnodige ziekenhuisopnames bij overgangen tussen zorginstellingen, vooral aan het einde van het leven.

Continuïteit van zorg wordt in het artikel gedefinieerd als

1. consistente uitwisseling van informatie tussen zorgverleners
2. consistente zorgplannen die zich aanpassen op veranderende zorgbehoeften
3. consistente relatie tussen patiënten en zorgverleners.

Deze studie onderzoekt hoe de continuïteit van zorg wordt ervaren door patiënten en zorgverleners tijdens de overgang van palliatieve zorg gegeven in het ziekenhuis naar de thuissituatie.

Methodiek

In deze longitudinale kwalitatieve studie worden semigestructureerde interviews gehouden met patiënten en hun verzorgers. Deze studie had 39 deelnemers (18 patiënten, 7 zorgverleners en 7 patiënt-verzorger koppels) afkomstig van twee ziekenhuizen in Canada. Deelnemende patiënten waren opgenomen in het ziekenhuis, hadden een consultatie gekregen van het team palliatieve zorg en stonden op het punt om ontslagen te worden uit het ziekenhuis en thuis palliatieve zorg te ontvangen. Interviews vonden plaats voor en na de overgang van ziekenhuis naar de thuissituatie waarin zij palliatieve zorg ontvingen. De interviews zijn thematisch geanalyseerd.

Resultaten

De deelnemers ervoeren continuïteit van zorg op drie manieren, afhankelijk van de fase waarin ze zich bevonden in hun overgang van het ziekenhuis naar de thuissituatie. 

1. In het ziekenhuis werd continuïteit van zorg ervaren als consistentie van informatie uitwisseling tussen zorgverleners. 
2. Tijdens de overgang van het ziekenhuis naar de thuissituatie werd continuïteit van zorg ervaren als consistentie van behandelingen. 
3. Tijdens het ontvangen van palliatieve zorg de thuissituatie werd de continuïteit van zorg ervaren als het hebben van dezelfde zorgverleners.

Conclusie/aanbevelingen

De waardering van patiënten en hun zorgverleners voor continuïteit van zorg was afhankelijk van de fase waarin zij zich bevonden van de overgang van het ziekenhuis naar de thuissituatie. Het optimaliseren van de continuïteit van zorg vraagt om een geïntegreerd netwerk van zorgverleners en betrouwbare informatie en communicatie.

De auteurs bevelen aan dat toekomstig onderzoek naar continuïteit van zorg aan het einde van het leven zal uitwijzen of de bevindingen van deze studie ook gelden voor andere settings (dat wil zeggen hospice, palliatieve unit, verpleeghuizen). Daarnaast wordt aanbevolen om te onderzoeken hoe patiëntkenmerken van invloed zijn op de zorgtransities, en dienen interventies ontwikkeld te worden voor de verbetering van de continuïteit van zorg voor patiënten aan het einde van het leven in alle zorginstellingen.

Relevantie voor praktijk

• Om de continuïteit van zorg te verbeteren, dient rekening gehouden te worden met de fase waarin patiënten of zorgverleners zich bevinden van de overgang van het ziekenhuis naar de thuissituatie. 
• Door inzicht te krijgen in de waardering van patiënten en hun zorgverleners voor continuïteit van zorg, kunnen interventies ontworpen worden om zorgtransities te verbeteren, met name voor patiënten in de laatste levensfase die met veel zorgtransities te maken hebben.

Naar de publicatie

Morey, T., et al. (2021). Transitioning from hospital to palliative care at home: Patient and caregiver perceptions of continuity of care. Journal of pain and symptom management, 62(2);233-241.p

Coördinatie en continuïteit

Op basis van wensen en doelen van patiënten in de palliatieve fase zijn in het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland acht essenties geformuleerd. Door invulling te geven aan deze essenties wordt optimaal aandacht geschonken aan de belangrijkste waarden, wensen en behoeften van patiënten.

Dit onderzoek ligt in lijn met de essentie Coördinatie en continuïteit. Om te kunnen sterven op de plek van voorkeur met passende zorg, horen de betrokken zorgverleners en vrijwilligers rondom de patiënt de zorg goed te coördineren en de continuïteit te waarborgen.

Je vindt de acht essenties hier.