Niet elke interventie is een goede interventie

Samenvatting

Prospectieve en gerandomiseerde studie naar het effect van het bijhouden van een dagboek met vragen over de kwaliteit van leven op de kwaliteit van leven van patiënten met longkanker in gevorderd stadium. De patiënten werden in drie Ierse ziekenhuizen gerekruteerd en kregen uiteenlopende behandelingen met vele behandelaars. De behandelaars werden geïnformeerd over het feit dat de patiënt deelnam aan de studie een dagboek bijhielden en dit misschien wilden bespreken.

Methode

498 patiënten werden gescreend voor dit onderzoek en 115 patiënten zijn gerandomiseerd, nadat zoals gebruikelijk veel patiënten afvielen meestal omdat zij niet voldeden aan de criteria (232 patiënten) of zelf aangaven geen deel te willen nemen aan onderzoek (151 patiënten). De onderzoeksgroep vulde gedurende zestien weken elke week een dagboek in met vragen uit de EORTC-vragenlijst voor kwaliteit van leven. Zij kregen het advies dit dagboek te gebruiken in hun contacten met artsen en andere hulpverleners. De controle groep hield geen dagboek bij. Beide groepen vulden voor start van het onderzoek, na twee en na vier maanden vragenlijsten in (kwaliteit van levenlijsten namelijk de TOI, de Fact-L, Fact-G, LCS en de PQLI). Ook werd hen gevraagd in welke mate zij tevreden waren over de hen geboden zorg. De analyse van de resultaten van al deze vragenlijsten is een statistisch hoogstandje, vooral omdat er onderweg patiënten verloren gingen en natuurlijk patiënten ook niet alles goed en volledig invulden. Ik kan deze statistiek helaas onvoldoende beoordelen.

Resultaten

Slechts 13 van de 57 patiënten die het dagboek bijhielden hebben expliciet aangegeven hun dagboek met hun zorgverleners besproken te hebben. De dagboekgroep scoorde na twee en vier maanden significant slechter op de schalen van kwaliteit van leven en bleken minder met hun zorgverleners te bespreken. Zij waren evenals de niet-dagboekgroep wel zeer te spreken over de zorg die hen verleend werd.

Commentaar

Dit is een belangrijke studie omdat blijkt dat wij niet voetstoots moeten aannemen dat elke goed bedoelde interventie ook een gunstig resultaat heeft op de kwaliteit van leven van onze patiënten. Waarom het bijhouden van dit dagboek niet bijdraagt aan de kwaliteit van leven in de hele groep patiënten is niet uit dit onderzoek af te leiden. De auteurs suggereren dat het ontbreken van gestructureerde feed-back de patiënt in de steek laat met zijn of haar zorgvuldige genoteerde feiten en klachten.

Over de publicatie

Mills, M.E., et al (2008). Does a Patient-Held Quality-of-Life Diary Benefit Patients With Inoperable Lung Cancer?​ J Clin Oncol 27;70-77.

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie januari 2018. Alle e-pal-artikelen staan hier.