Kerncijfers palliatieve zorg (rapport)
- Datum publicatie 7 september 2019
- Auteur Heidi Fransen; Marijke Dermois; Thamar van Esch; Wendy Oldenmenger; Bregje Onwuteaka-Philipsen; Natasja Raijmakers
- Organisatie IKNL, PZNL
Vanuit een internationaal perspectief staat Nederland op een respectabele achtste plaats als het gaat om zorg aan het einde van het leven. Toch leeft er nationaal ook een zorg onder professionals over mogelijk te lang doorgaan met levensverlengende interventies en ziektegericht behandelen. Daarnaast blijken uit recente knelpuntenanalyses zowel patiënten en naasten als zorgverleners in Nederland obstakels in de palliatieve levensfase te ervaren rondom informatie en communicatie, coördinatie en continuïteit van zorg en rondom deskundigheid. Dit impliceert ruimte om de kwaliteit en de beschikbaarheid van palliatieve zorg verder te verbeteren.
De afgelopen decennia wordt uit meerdere onderzoeken duidelijk dat palliatieve zorg voor mensen met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid onder andere de kwaliteit van leven verbetert en klachten van angst en depressie vermindert. Om een inschatting te kunnen maken van de behoefte aan palliatieve zorg in een land mag er vanuit worden gegaan dat mensen met een door ziekte of kwetsbaarheid beperkte levensverwachting op enig moment in de laatste levensfase palliatieve zorgbehoeften zullen hebben van lichamelijke, psychische, sociale of spirituele aard.
Wanneer voor deze patiënten opname in een ziekenhuis noodzakelijk is, heeft circa 30-40% van deze mensen complexe zorgbehoeften waarbij inzet van in palliatieve zorg gespecialiseerde zorgverleners gewenst is. Voor Nederlandse burgers geldt dat zij eigen regie, gezamenlijke besluitvorming, aandacht voor persoonlijke wensen, deskundige zorgverleners en bestrijding van pijn en angst de belangrijkste onderwerpen vinden voor zorg in de laatste levensfase. Maar hoe groot is in Nederland de verwachte behoefte aan palliatieve zorg? Met andere woorden hoeveel mensen hebben in ons land een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid met een verwacht overlijden in het verschiet? Hoe vaak wordt in die palliatieve zorgbehoefte voorzien? Is er sprake van potentiele overbehandeling? En voor hoeveel mensen wordt een beroep gedaan op in palliatieve zorg gespecialiseerde zorgverleners?
In de eerste uitgave van Kerncijfers palliatieve zorg zijn nieuwe en reeds beschikbare data over palliatieve zorg op een handzame en overzichtelijke wijze op een rij gezet. Het doel ervan is beschikbare en betrouwbare data toegankelijk te maken om te voorzien in een gepeilde behoefte van het werkveld aan palliatieve zorg. Naar verwachting kunnen ze een bijdrage leveren aan bewustwording en beleidsontwikkeling en kunnen ze ideeën genereren voor nieuw te verrichten onderzoek. Om uiteindelijk gezamenlijk te zorgen dat een zo groot mogelijk aantal mensen in Nederland zijn laatste levensfase kan doorbrengen met optimale kwaliteit en met de rust om tot een passende afronding te komen.