Gespreksmodel: een doel stellen in plaats van een probleem oplossen

Probleem oplossen

In dit artikel worden twee gespreksmodellen - die hun waarde bewezen hebben bij shared decision making (gezamenlijk beslissen) - samengevoegd en uitgebreid tot een nieuw model. De twee beproefde modellen gaan beide uit van een probleem dat opgelost moet worden in de context van palliatieve zorg, dus in een gesprek tussen patiënt, familie en arts/ verpleegkundige.

Dit uitgangspunt leidt tot een gesprek waarin de arts/verpleegkundige het initiatief neemt (dat wil zeggen een probleem identificeert), mogelijke oplossingen (met hun voor- en nadelen en in acht nemen van de waarden van de patiënt) voorlegt aan patiënt en familie, al dan niet een aanbeveling doet, waarna gemeenschappelijk een besluit wordt genomen, waarvan het effect naderhand geëvalueerd wordt.  

Doelen van de patiënt

In het nieuwe model, een ‘doelgericht model voor gezamenlijke besluitvorming in de palliatieve zorg’ is het uitgangspunt niet zozeer een probleem, maar de doelen van een patiënt. Immers, problemen oplossen is iets anders dan doelen stellen. Er bestaat natuurlijk wel een verband tussen doelen en problemen. Een doel kan altijd geformuleerd worden als het oplossen van een probleem maar de schrijvers menen dat het stellen van doelen in de palliatieve zorg beter past dan het wachten op een probleem. Dat is een betere insteek voor een gesprek.

Het gespreksmodel gaat er dan zo uitzien: 

• Creëer een positieve grondhouding. 
• Verhelder doelen van patiënt en familie. 
• Bedenk een reeks opties om deze doelen te bereiken. 
• Breng voor- en nadelen van deze opties in kaart. 
• Bespreek de aanbevelingen van de behandelaars. 
• Ontwikkel een plan. 
• Evalueer het effect. 

Uiteraard is dit nog een voorstel dat nader onderzoek naar de werkzaamheid behoeft. 

Commentaar 

Er zitten verschillende sterke kanten aan dit nieuwe model. Het past veel beter bij het vooruit denken dat we in de palliatieve zorg zo stimuleren. Je wacht niet tot er een probleem is waarbij je ‘van negatief naar nul’ werkt maar werkt ‘van nul naar positief’. Een meer op het positieve gerichte aanpak van een gesprek, niet als vervanging maar als aanvulling op de probleemgerichte gespreksmodellen.  

Naar de publicatie 

Washington, K.T., et al. (2021) A Goal-Directed Model of Collaborative Decision Making in Hospice and Palliative Care. (niet openbaar) J Pall Care. 1-5.  
 

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie mei 2022. Lees hier meer wetenschappelijk onderzoek samengevat.