Beatriz González: Piedad (1990)

De schilder

De Colombiaanse Beatriz González (1932) is een van de meest invloedrijke schilders uit Latijns-Amerika. Haar schilderijen zijn poëtisch en kritisch. In een overrompelende schilderkunstige beeldtaal levert ze scherp commentaar op maatschappelijke omstandigheden in Colombia. Daarmee houdt zij herinneringen levend die de officiële geschiedschrijving veelal verzwijgt.

Geboren in Bucaramanga op het platteland, bekwaamt zij zich na een aanvankelijke studie architectuur, in de schilderkunst aan de Universidad de Los Andes in Bogotá en later ook aan de kunstacademie in Rotterdam. Zij is geïnspireerd door zowel de grote meesters uit het verleden als door haar beroemde landgenoot Fernando Botero. Maar evenzeer door massaal verspreide foto’s in kranten.

Beatriz is een veelzijdige vrouw. Behalve kunstenaar is zij schrijver, docent, conservator en directeur van het museum van moderne kunst van Bogotá geweest.

Als reactie op het geweld door machtsmisbruik, corruptie en de guerrilla van de drugs, krijgt haar werk vanaf de jaren tachtig een politieke lading en daarmee een andere signatuur. Rouw, pijn en verdriet worden haar centrale thema’s. In heldere composities met afgebakende kleurvlakken toont zij het persoonlijke leed. Zij laat de omstandigheden weg, het achterliggende verhaal is niet relevant. Zij concentreert zich op silhouetten, bedekte ogen, afgewende gezichten en knielende en smekende figuren. 

Haar werken zijn te zien in toonaangevende musea in de Amerika’s en in Europa.

Het schilderij

Dit even sobere als kleurrijke werk is kenmerkend voor de stijl van Beatriz González. We zien het weerloze, onbewogen gelaat van een overledene naast een rouwende dierbare. Door het weergeven van de gebaren die de emoties dragen: gesloten ogen, de hand op het voorhoofd, brengt zij de lichaamstaal van de dood in kaart. Daarmee brengt zij de universele emotie en het definitieve van de dood confronterend dichterbij. Het roept compassie op en laat de onmacht en de radeloosheid van de achterblijver zien. 

Ik werd op dit werk geattendeerd door een belangrijke overzichtstentoonstelling van deze schilder in museum De Pont in Tilburg. Het getoonde werk is in particulier bezit.

Commentaar

Met haar kunstwerken wil Beatriz González recht doen aan de geschiedenis. Met name aan de gevolgen ervan voor het leed en de emoties van talloze, veelal weerloze mensen. Dat is wereldwijd herkenbaar. En helaas van alle tijden. 

Coen Albers, huisarts met bijzondere interesse in palliatieve zorg

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie maart 2025. Bekijk alle e-pal-artikelen.