Antipsychoticum niet eerste keus bij delier

Samenvatting

Bekend is dat delier bij patiënten in de palliatieve fase in de helft van de gevallen genezen kan door de oorzaak weg te nemen. Diverse prospectieve studies onder deze groep lieten een negatief effect zien van toepassing van haloperidol ten opzichte van placebo.

Methode

In dit Australisch onderzoek werd een groep patiënten in de palliatieve fase waarbij een antipsychoticum werd toegepast vergeleken met een groep waarbij dit niet het geval was. Bij beide groepen werd getracht de oorzaak van het delier weg te nemen. Geïncludeerd werden 48 patiënten zonder en 17 mét een antipsychoticum. Een belangrijk exclusie criterium was overlijden binnen een week na aanvang van het delier. Het effect op dag drie van het delier telde.

De groepen waren redelijk vergelijkbaar op veel punten behalve wat betreft morfine gebruik: dat was significant meer in de groep met antipsychoticum.

Resultaten

De ernst van het delier op dag drie verschilde niet. Wèl significant verschillend waren twee factoren:

1. de groep met een antipsychoticum kreeg meer midazolam
2. de groep met een antipsychoticum leefde korter

Overwegingen

Dat de groep met antipsychoticum meer midazolam kreeg, kan ook aan een voorkeur van de arts hebben gelegen sowieso eerder medicamenteus in te grijpen. Dat de niet-met-antipsychoticum-behandelde groep langer leefde kan liggen aan een levensverkortend effect van deze medicatie zoals in eerdere studies werd gevonden, maar ook aan ernstiger ziekte van de wel behandelde groep.

Commentaar

Er zijn sterke aanwijzingen uit ander onderzoek* dat haloperidol eerder een negatief dan een positief effect heeft op delier. De resultaten van dit onderzoek komen hiermee overeen. Het is methodologisch niet erg sterk want het is retrospectief met kans op bias. Bovendien worden de antipsychotica op één hoop gegooid. Al met al kunnen we stellen dat antipsychotica waaronder haloperidol niet meer de middelen van keuze zijn bij delier.

Naar de publicatie

Lee, K.Y., et al. (2020) Effect of antipsychotics and Non-Pharmacotherapy for the Management of Delirium in People Receiving Palliative Care (niet openbaar). J Pain pall care pharmacotherapy; 2020.

Meer wetenschappelijk onderzoek naar antipsychoticum

*Girard, T.D. et al. (2018) Haloperidol and Ziprasidone for Treatment of Delirium in Critical Illness. N Engl J Med 379;2506-16.

Agar, M.R., et al (2017) Efficacy of oral risperidone, haloperidol or placebo for symptoms of delirium among patients in palliative care: a randomized clinical trial. JAMA Intern Med. 177;43-42. 
 

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie februari 2021. Alle e-pal-artikelen staan hier.