Leven tot het einde: Proeftuinen gericht op verbeterde samenwerking in de palliatieve zorg en ondersteuning

Zorgvrager: Inwoners van een gemeente met een ongeneeslijke ziekte, ouderen in een kwetsbare situatie, en hun naasten  

Resultaten: Nieuwe samenwerkingsrelaties tussen professionals en vrijwilligers in de palliatieve zorg en het sociaal domein, die leiden tot kortere lijnen, en meer vroegtijdige inzet van zorg en ondersteuning in de palliatieve fase. 

Wat houdt het in? 

De methodiek Waarderend Veranderen (Appreciative Inquiery) vormde de basis voor de proeftuinen Leven tot het Einde die Agora samen met Movisie (Kennisinstituut voor het Sociaal domein) tussen 2022-2024 heeft begeleid. Deze methodiek is breed toepasbaar in projecten waarin samenwerken tussen mensen en organisaties in de palliatieve zorg en het sociaal domein wordt gestimuleerd en gefaciliteerd, met uiteindelijke doel een brede palliatieve benadering op alle dimensies. De methodiek is in de proeftuinen aangevuld met kennis over de vier dimensies van palliatieve zorg, vroegtijdige levensplanning en de zogenoemde ladder van samenwerken. 

De methode Waarderend veranderen is een aanpak én een zienswijze om duurzame veranderingen te realiseren. De kracht van deze aanpak ligt in de focus op waarderen en bestaat uit 5 stappen, die deelnemers gedurende een jaar met elkaar doorlopen. 

In de methodiek van proeftuinen/leerwerkplaatsen staat het initiëren en faciliteren van samenwerking tussen professionals en vrijwilligers in de palliatieve zorg en het sociaal domein centraal. 

Onderstaande figuur ‘ladder van samenwerken’ illustreert de verschillende fasen in het proces van elkaar leren kennen tot duurzame samenwerkingsrelaties.  

Je werkt met de methodiek van Waarderend Veranderen en een ‘positief kernthema’ en sluit daarmee aan bij waar de energie stroomt. Je bouwt voort op eerdere successen en kwaliteiten en werkt met creatieve werkvormen. Je borduurt voort op wat er al is en kijkt vanuit daaruit verder.  

Meer informatie over de methode vind je op de website van Agora. Hoe je met dit project aan de slag kan vind je in de implementatiehandreiking.  

Wat levert het project op? 

Alle kennis en ervaringen die zijn opgedaan bij het implementeren van de methodiek en wat het heeft opgeleverd zijn gebundeld op de volgende pagina’s: 

Proef aan de proeftuin - Zinvol samenwerken - Agora  

Logboek Oogst proeftuinen Leven tot het einde 

Onderstaande infographic geeft de verbeterde samenwerking op de 4 dimensies palliatieve benadering weer.  

Meer informatie 

Het is mogelijk om gebruik te maken van NPPZ II ondersteuning. Ga voor meer informatie naar de procedure Samenwerking Consortia en Netwerken. 

Wie is betrokken? 

Partijen die lokaal de verbinding zoeken tussen palliatieve zorg en het sociaal domein zoals: 

• netwerken palliatieve zorg 
• gemeenten (beleid en uitvoering, zoals wijk- of buurtteams) 
• welzijns- en vrijwilligersorganisaties 
• huisartsen (al dan niet via een PATZ-groep)  
• thuiszorgorganisaties 
• zorginstellingen (ziekenhuis, VVT instelling)  

Wat zijn randvoorwaarden voor implementatie? 

Wanneer je binnen je eigen organisatie verschillende onderdelen wilt implementeren zijn de volgende randvoorwaarden van belang: 

• Lokale projectleider: Zorg voor een coördinator die het project overzichtelijk en efficiënt begeleidt. 
• Ambassadeurs en lokale aanjagers: Betrek mensen die goed op de hoogte zijn van wat er lokaal speelt om draagvlak te creëren. 
• Bestuurlijk draagvlak: Deelnemers vertegenwoordigen hun organisatie en hebben de steun van hun bestuur. 
• Heldere doelstelling: Formuleer een gezamenlijke ambitie die gedurende het proces herhaald en verduidelijkt wordt. 
• Continue evaluatie: Zorg dat voortgang en samenwerking regelmatig worden geëvalueerd. 
• Praktische insteek: Houd de aanpak klein en behapbaar met praktische stappen. 
• Flexibele planning: Plan bijeenkomsten in overleg met deelnemers, zodat deze aansluiten op de agenda’s van betrokkenen. 

Samen leren en implementeren 

Als je als organisatie gaat starten met dit project voegen we je ook toe aan het Leerwerkplatform. Dit is een platform waar onderling ervaringen en best practices worden gedeeld. Meer informatie over het leerwerkplatform vind je in de implementatiehandreiking.