EU-Navigate

Introductie 

In Canada is de Nav-Care interventie ontwikkeld om de kwaliteit van leven en toegang tot zorg van kwetsbare thuiswonende ouderen te verbeteren door middel van de inzet van getrainde vrijwilligers (‘navigators). Het project EU-Navigate is opgezet om te onderzoeken of deze interventie ook bruikbaar is in Europese landen, waaronder Nederland, voor thuiswonende ouderen met kanker.

Doelstelling

Het doel van EU-Navigate is de Canadese Nav-Care interventie te vertalen en cultureel aan te passen in 6 Europese landen (België, Ierland, Italië, Nederland, Polen en Portugal) en vervolgens te implementeren in deze landen. Het doel van de interventie is de kwaliteit van leven en het welzijn van ouderen met kanker en hun families te verbeteren, hun empowerment te bevorderen en toegang tot gezondheidszorg en sociale zorg te stimuleren. De interventie houdt in dat getrainde vrijwilligers (‘navigators’) worden ingezet om ouderen met kanker te helpen op 5 gebieden: ‘bevorderen van kwaliteit van leven’, ‘identificeren van hulpvragen en belangenbehartiging’, ‘verbindingen met de leefomgeving’, ‘actieve betrokkenheid van cliënten bij zorg en ondersteuning’ en ‘ondersteuning bij het gebruik van technologie’. In Nederland worden vrijwilligers opgeleid en begeleid door Hospice Kuria en Markant.

Vraagstellingen:

• Kan EU Navigate de kwaliteit van leven, de sociale steun en de gevoelens van eenzaamheid onder ouderen met kanker verbeteren, en de zorglast van naasten verminderen?
• Hoe wordt EU-Navigate geïmplementeerd in de praktijk? Wat zijn bevorderende en belemmerende factoren?

Methode

Een pragmatische RCT met een kosten effectiviteitsanalyse en procesevaluatie.

Methoden effectevaluatie: Cliënten worden gerekruteerd via huisartsen, wijkverpleegkundigen, ziekenhuizen en anderen die werken met ouderen met kanker. Inclusiecriteria zijn: hebben van kanker, > 70 jaar en thuiswonend. Na inclusie worden cliënten gerandomiseerd. De interventiegroep krijgt direct een ‘navigator’ toegewezen die elke 2/3 weken (of naar behoefte) bij de cliënt komt om te bekijken en bespreken welke hulp de cliënt kan helpen om de kwaliteit van leven en toegang tot zorg te verbeteren. De controlegroep krijgt na 24 weken een navigator toegewezen. Als de cliënt een naaste heeft die betrokken is, wordt deze ook gevraagd deel te nemen aan de studie. Bij cliënten en naasten worden vragenlijsten afgenomen vóór en 12, 24 en 48 weken na start navigatie. Vragen over: kwaliteit van leven, sociale steun, eenzaamheid, symptomen en problemen, welzijn, gebruik lokale diensten, functionele status, zorggebruik en informele zorg.

Methoden procesevaluatie: Voor de procesevaluatie wordt het PRISM model (incl RE-AIM) gebruikt en worden verschillende metingen gedaan bij actoren.

• Voor en nameting met organisaties die gaan implementeren over organisatiestructuur en in hoeverre EU-Navigate daarin past
• Voor en nameting bij navigators en coördinatoren over hun competenties en ervaringen
• Bezoekrapporten ingevuld door navigators over inhoud van het bezoek
• Dagboeken ingevuld door country trainers en coördinatoren over hun werkzaamheden en tijdsinvestering
• Interviews na de implementatie met coördinatoren, navigators, cliënten, naasten, recruiters en country trainers over hun ervaringen en suggesties voor verbeteringen.

Onderzoeksdesign

Interventie onderzoek, kwalitatief onderzoek, kwantitatief onderzoek en procesevaluatie.

(Beoogde) resultaten

Nog niet beschikbaar.

Relevantie voor de praktijk

Ouderen blijven steeds vaker thuis tijdens hun ziekte en hebben lang niet altijd een sociaal netwerk dat hen kan helpen. Daarnaast digitaliseert de zorg snel en dit kan lastig zijn voor ouderen. Navigators kunnen een extra hulpbron zijn voor ouderen met kanker die thuis wonen om om te gaan met hun ziekte, de zorg te krijgen die ze nodig hebben en hun kwaliteit van leven te verbeteren.

EU-Navigate is gebaseerd op vrijwilligerswerk (navigators), en heeft daarmee de potentie om een kosteneffectief en duurzaam model te zijn voor het bieden van toegankelijke, vroegtijdige en hoogwaardige zorg aan het groeiende aantal ouderen met kanker thuis.

Partners

• Amsterdam UMC (uitvoerder onderzoek Nederland)
• Vrije Universiteit Brussel (uitvoerder onderzoek België)
• Universiteit Gent (uitvoerder onderzoek België)
• Trinity College Dublin (uitvoerder onderzoek Ierland)
• Uniwersytet Jagiellonski (uitvoerder onderzoek Polen)
• Universidada de Coimbra (uitvoerder onderzoek Portugal)
• Lega Italiana per la lotta contro I tumori di Milano (uitvoerder onderzoek Italië)
• University of British Columbia – Okanagan (begeleiding vanuit Canada)
• European Cancer Organisation (beleidsorganisatie)
• European Association of Palliative Care (beleidsorganisatie)
• Age Platform Europe (beleidsorganisatie)
• Kuria en Markant (praktijkorganisaties Nederland)

Publicaties

• Adapting, implementing and evaluating a navigation intervention for older people with cancer and their family caregivers in six countries in Europe: the Horizon Europe-funded EU NAVIGATE project.
  Miranda R, Smets T, Pivodic L, Chambaere K, Pesut B, Duggleby W, Onwuteaka-Philipsen BD, Gomes B, May P, Szczerbińska K, Davies AN, Ferraris D, Pasman HR, Furlan de Brito M, Barańska I, Gangeri L, Van den Block L. Adapting, implementing and evaluating a navigation intervention for older people with cancer and their family caregivers in six countries in Europe: the Horizon Europe-funded EU NAVIGATE project. Palliat Care Soc Pract. 2024 Oct 17;18:26323524241288873. doi: 10.1177/26323524241288873. PMID: 39435050; PMCID: PMC11492236.
• Implementation and evaluation of a navigation program for people with cancer in old age and their family caregivers: study protocol for the EU NAVIGATE International Pragmatic Randomized Controlled Trial.
  Smets T, Pivodic L, Miranda R, Van Campe F, Vinckier C, Pesut B, Duggleby W, Davies AN, Lavan A, May P, Gomes B, Furlan de Brito M, Rodrigues V, Szczerbińska K, Kijowska V, Barańska I, De Buyser S, Ferraris D, Alfieri S, Scacciati B, Du Cheyne H, Chambaere K, Gilissen J, van der Plas AGM, Pasman RH, Onwuteaka-Philipsen BD; EU NAVIGATE; Van den Block L. Implementation and evaluation of a navigation program for people with cancer in old age and their family caregivers: study protocol for the EU NAVIGATE International Pragmatic Randomized Controlled Trial. Trials. 2024 Nov 27;25(1):800. doi: 10.1186/s13063-024-08633-5. PMID: 39605055; PMCID: PMC11603903.
• Systematic adaptation of public health palliative care interventions across settings using ADAPT guidance: Methodological learnings from the EU NAVIGATE project.
  Van Campe F, Chambaere K, Pivodic L, Gilissen J, Pesut B, Duggleby W, Smets T, Szczerbińska K, Furlan de Brito M, Davies A, Ferraris D, van der Plas A, Scacciati B; EU NAVIGATE; Van den Block L. Systematic adaptation of public health palliative care interventions across settings using ADAPT guidance: Methodological learnings from the EU NAVIGATE project. Palliat Med. 2025 Apr;39(4):460-472. doi: 10.1177/02692163251320507. Epub 2025 Mar 19. PMID: 40105050; PMCID: PMC12084666.

Link naar de website van het onderzoeksproject 

Kijk hier voor meer informatie over het onderzoeksproject.