Nieuw advies 'Leven met het einde in zicht' van Raad van Volksgezondheid & Samenleving

Als je te horen hebt gekregen dat je waarschijnlijk overlijdt aan jouw ziekte, moet je eerder palliatieve zorg ontvangen. Dat schrijft de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) in het nieuwe advies Leven met het einde in zicht. 

Op dit moment is de cultuur van de geneeskunde en de structuur van de gezondheidszorg primair gericht op ‘genezing’ en behandeling vanuit een focus op het verlengen van het leven, vindt de Raad. Zij pleitten voor een bredere aanpak van zorg met aandacht voor medische, maar vooral ook mentale, sociale en existentiële vragen.

Het advies is aangeboden aan VWS directeur-generaal Langdurige Zorg Ernst van Koesveld op 9 maart 2022. Lees het advies Leven met het einde in zicht hier. 

Bredere aanpak

Een grote groep mensen leeft langer met het einde in zicht. Mensen in deze situatie zijn nog niet terminaal ziek: de dood dient zich nog niet met zekerheid binnen afzienbare tijd of direct aan. De ziekte kan nog onder controle worden gehouden of het perspectief is door onzekerheden omgeven. Juist voor deze groep is het eerder inzetten van palliatieve zorg belangrijk volgens de Raad. Hun perspectief draait – meer nog dan om een goede dood – juist vooral om een goed leven met de tijd die rest.

De focus op de vier essenties van palliatieve zorg vraagt om bewustwording van de waarde daarvan, ook buiten het palliatieve zorgaanbod, bij patiënten en bij bijvoorbeeld medisch specialisten in ziekenhuizen, huisartsen en verpleegkundigen in de thuiszorg. Ook is het nodig andere hulpverleners als geestelijk verzorgers en vrijwilligers beter te betrekken aldus de Raad.

Dat gaat niet vanzelf. In het advies pleit de Raad daarom voor het faciliteren van een betere spelverdeling tussen generalisten, zoals huisartsen, en medisch specialisten. En voor duurzame vergoedingen die de inzet van niet-medische professionals en vrijwilligers makkelijker maken. Dat alles vraagt ook iets van het huidige palliatieve zorgaanbod: om over de eigen organisatie of specialisatie heen te kijken en andere zorgverleners daarbij te helpen. Het advies is ook gericht aan de overheid, om deze samenwerkingen te bevorderen.

Tweeluik

Dit advies is het laatste deel van een tweeluik over beter omgaan met de dood. In het eerste deel Stervelingen – Beter samenleven met de dood  wees de Raad op het belang van beter omgaan met de dood in de samenleving. In dit advies richten zij de blik vanuit een vergelijkbaar perspectief op de zorg.