Timing van proactieve zorgplanning met patiënten met gevorderde kanker

Inleiding

Het bepalen van de optimale timing voor het starten van proactieve zorgplanning -gesprekken is zowel essentieel als uitdagend. In de praktijk vindt proactieve zorgplanning vaak later plaats dan zorgprofessionals ideaal achten, voornamelijk door onzekerheid over of patiënten er klaar voor zijn om deel te nemen aan proactieve zorgplanning -gesprekken. Het verkennen van de ervaringen van patiënten met de timing van proactieve zorgplanning kan waardevolle inzichten opleveren om professionals te ondersteunen bij het op het juiste moment aangaan van deze gesprekken. Het begrijpen van deze ervaringen kan bovendien verduidelijken hoe patiëntspecifieke en externe factoren de (planning van) zorg in de laatste levensfase beïnvloeden. Er is echter weinig onderzoek gedaan naar de werkelijke proactieve zorgplanning -ervaringen van patiënten met gevorderde kanker. Deze secundaire analyse heeft daarom tot doel om perspectieven ten aanzien van de timing van proactieve zorgplanning van patiënten met gevorderde kanker in verschillende Europese landen te verkennen.

Methodiek

Voor deze secundaire analyse maakten wij gebruik van gegevens uit de ACTION cluster-gerandomiseerde klinische trial. In deze analyse werden gegevens van 288 patiënten met gevorderde long- of colorectale kanker, een WHO-performancestatus van 0–3, en een minimale levensverwachting van drie maanden meegenomen.

Resultaten

De gemiddelde tijdsduur tussen de diagnose kanker en het eerste proactieve zorgplanning -gesprek was 15,3 maanden (SD: 19). De gemiddelde tijdsduur tussen de diagnose gevorderde kanker en het eerste proactieve zorgplanning -gesprek was 9 maanden (SD: 11). De timing van het gesprek werd door 217 patiënten (75%) als “precies goed” ervaren. Bij patiënten die de timing als “te vroeg” ervaarden, was de kanker  of het gevorderde stadium van kanker recenter gediagnosticeerd (9 maanden resp. 6 maanden) dan bij degenen die het niet “te vroeg” vonden. Patiënten die de timing als “te laat” beschouwden, hadden een kortere geschatte overlevingstijd.

Conclusie

In ons onderzoek werden proactieve zorgplanning-gesprekken eerder gestart dan in de huidige praktijk gebruikelijk is, en deze timing werd door de meeste patiënten als passend ervaren. Bij het starten van proactieve zorgplanning -gesprekken moeten verschillende aspecten in overweging worden genomen.

Relevantie voor praktijk

1) In dit onderzoek werden proactieve zorgplanning gesprekken eerder gestart dan in de praktijk gebruikelijk is: de meeste patiënten hadden daar geen problemen mee, wat erop wijst dat proactieve zorgplanning eerder kan beginnen dan zorgverleners doorgaans voorstellen.
2) Aangezien de percepties van patiënten over proactieve zorgplanning kunnen veranderen naarmate hun gezondheidstoestand verslechtert, kan het nodig zijn om meerdere gesprekken te voeren.
3) Het starten van proactieve zorgplanning op een moment dat patiënten nog relatief gezond zijn, kan hen beter in staat stellen om hun wensen te realiseren, rekening houdend met mogelijke achteruitgang van hun gezondheid.

Referentie

Zhu, T., Rietjens, J. AC., van Delden, J. J. M., Deliens, L., van der Heide, A., Johnsen, A. T., Ingravallo, F., Lunder, U.,Preston, N. J., Seymour, J., & Korfage, I. J. (2025). Timing of advance care planning in patients with advanced cancer: Analysis of ACTION data. Patient Education and Counseling, 136, Article 108761. https://doi.org/10.1016/j.pec.2025.108761

Meer informatie

Lees hier het volledige artikel.

Lees hier een ander relevant artikel.