Taboes en barrières: Psychiatrie en de dood

Inleiding

Chronisch psychiatrische patiënten hebben een tien tot twintig jaar kortere levensverwachting, een slechtere algehele gezondheid en een groter dokter- en patiënt delay als het gaat om levensbedreigende aandoeningen. In dit artikel wordt onderzocht of deze patiënten in de ogen van medische staf wel dezelfde toegang tot palliatieve zorg hebben als de algehele bevolking.

Methoden

23 stafmedewerkers uit een GGZ-instelling en een palliatieve zorginstelling namen deel aan focusgroepen over de  palliatieve zorg voor ernstig psychiatrische patiënten. Tijdens de discussies kon men ook anonieme schriftelijke reacties geven middels de Cube ideas generation tool. Analyse van de data ging via een framework analysis (Ritchie and Spencers), een methode om kwalitatieve gegevens te analyseren.

Resultaten

De resultaten waren te verdelen in vier thema's: Kennis van het systeem, de patients presentatie, vertrouwen van de medewerkers in eigen kunnen, onvoldoende samenwerking en gegevensuitwisseling.

Er was veel  onbekendheid met elkaars specifieke gezondheidszorgdomein, regels voor opname en financiering en beperkte inhoudelijke kennis van elkaars werkveld. Psychiatrische patiënten spreken anders over hun gezondheid, hun  leven en dood. Familie of een ondersteuningssysteem is vaak beperkt, de inrichting van de woonplek leent zich vaak slecht voor palliatieve zorg. Medewerkers zijn vaak spaarzaam in het delen van psychiatrische gegevens. Vooroordelen over psychiatrische patiënten of spreken over dood met de patiënten vormen barrières voor een goed gesprek. Het niet delen van kennis en informatie met elkaar en het niet aangaan van een echt samenwerkingsverband, ook eventueel met sociale dienst en huisvesting , bleken moeilijk overbrugbare barrières.

Discussie en conclusie

De auteurs geven aan dat vooral meer samenwerken, kennis delen en het slechten van vooroordelen belangrijk zijn om de zorg voor deze patiëntengroep in de palliatieve fase enigszins te laten lijken op die voor de algemene bevolking.

Commentaar

Dit is een mooie studie die blootlegt waar we mee kampen: Onze tot de eigen professie en werkveld beperkte blik. Daarnaast de enorme barrières om elkaar te vinden en te spreken met elkaar als het gaat om twee taboes in het leven: Psychiatrische problemen en de dood.

Over de publicatie

Samual, J., et al (2018). Barrieres to palliative care for people with severe mental illness: exploring  the views of clinical staff (niet openbaar). Eur J Pall Care (1);20-29.

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie augustus 2018. Alle e-pal-artikelen staan hier.