Het schilderij 'La Morfina' (1894) door Santiago Rusiñol (1861 – 1931)

De schilder

De Spaanse schilder Santiago Rusiñol i Prats was als zoon van een welvarende Catalaanse textielfabrikant voorbestemd om in het familiebedrijf te gaan werken. Al jong combineerde hij het ondernemerschap met het schilderen. Hij ontwikkelde zich ook als dramaturg, schrijver en journalist. In 1989 trok hij naar Parijs om er verder te studeren. In Montmartre kwam hij terecht in een groep modernistische Spaanse schilders en werd het prototype van die stroming. Ze zetten zich af tegen de materialistische, prozaïsche maatschappij. Zij maakten kunst vanwege de kunst.

Door een val gebruikte hij morfine voor de pijn, later raakte hij verslaafd aan dit goddelijke medicijn, genoemd naar Morpheus, de god van de slaap. Zoals vele verslaafden raakte hij aan de grenzen van het bestaan. In die periode schilderde hij twee van zijn meest gewaardeerde doeken, waaronder dit.

Na een moeizame ontwenningskuur begon een nieuwe periode als schilder van landschappen en tuinen en hield hij zich meer bezig met toneel.

Het schilderij

We zien een vrouw uit de hogere sociale klasse, onder invloed van morfine. Het is Stephanie Nantas, zijn favoriete model. De gele deken symboliseert de ziekte. Haar gelaat toont de gelukzalige rust waarin zij is verzeild, haar hand grijpt nog verkrampt het laken, haar nachthemd glijdt sensueel van haar schouder. Het zwarte haar hangt op haar ontblote schouders. Een ‘femme fatale’, als symbool voor het gevaar van morfineverslaving.

Het schilderij hangt in het Museo Cau Ferrat in Sitges, bij Barcelona. Het was het woonhuis en atelier van de schilder, in 1933 aan de stad nagelaten als museum.

Deze bijdrage is onderdeel van E-Pal - editie mei 2021. U vindt alle bijdragen van E-Pal hier.