Op zoek naar voorspellers van een respons op opioïden bij patiënten met kanker

Er is geen consensus over welk "sterk" (of stap 3 van de WHO-analgetische ladder) opioïd moet worden voorgeschreven aan een bepaalde patiënt met kanker gerelateerde pijn. Een beter begrip van opioïd- en patiëntkenmerken op de respons op behandeling zal bijdragen aan een meer gepersonaliseerde opioïd behandeling.

Methodiek

Een internationaal samenwerkingsverband tussen vier kankerpijnonderzoeksgroepen resulteerde in een gecombineerde database op patiënt niveau van vier relevante gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (RCT's) (n = 881). Samen onderzochten deze RCT's de korte-termijn (één week) en middellange-termijn (vier of vijf weken) behandelrespons voor morfine, buprenorfine, methadon, oxycodon en fentanyl. Kandidaat-voorspellers voor behandelingsrespons waren: geslacht, leeftijd, pijntype, pijnduur, depressie, angst, Karnofsky-prestatiescore, opioïd type en gebruik van anti-neuropathische geneesmiddelen.

Belangrijkste resultaten

Opioïd type en pijntype bleken statistisch significante voorspellers van succes van de behandeling op korte termijn. Geslacht, leeftijd, pijntype, angst en opioïd type bleken statistisch significant geassocieerd met succes van de behandeling op middellange termijn. Deze modellen hadden echter een laag discriminerend vermogen.

Conclusies

Fentanyl en methadon en gemengd pijntype bleken statistisch significante voorspellers van behandelsucces bij patiënten met kanker gerelateerde pijn. Met de voorspellers die op dit moment zijn beoordeeld, kon op basis van onze gegevens geen klinisch voorspellingsmodel met een goed discriminerend vermogen worden opgesteld.

Relevantie voor de praktijk

Aanvullende - niet gevonden - voorspellers zijn nodig om een toekomstig voorspellingsmodel te ontwikkelen. Fentanyl en methadon lijken de meest effectieve opioïden te zijn bij de behandeling van pijn bij kanker

Referentie

Imkamp MS, Theunissen M, van kuijk S, Haumann J, Corli O, Bosetti C, Leppert W, Brunelli C, Zecca E, van den Beuken-van Everdingen MH. (2023) Finding predictors for successful opioid response in cancer patients: an analysis of data from four randomized controlled trials. Pain Practice: the official journal of World Institute of Pain, 10.1111/papr.13292. Advance online publication

Heb je recent wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd gerelateerd aan palliatieve zorg, en zou je hiervan een Nederlandse samenvatting willen plaatsen op Palliaweb? Neem dan contact op via onderstaande button. Je ontvangt een formulier waarmee je een samenvatting kunt indienen.

Dien een samenvatting in