Ervaringen met en behoefte aan nazorg na het overlijden van een dierbare op de intensive care: een mixed-methods onderzoek onder nabestaanden

Nabestaanden van intensive care (IC) patiënten hebben mogelijk een verhoogd risico op psychisch klachten. Nazorg zou hen kunnen helpen bij het verwerken van de IC opname en het overlijden van hun dierbare. Er is weinig bekend over hoe nabestaanden nazorg ervaren. Daarnaast heeft de COVID-19 pandemie waarschijnlijk invloed gehad op nazorg. In deze studie is onderzocht hoeveel nabestaanden op Nederlandse IC's nazorg ontvingen voor en tijdens de pandemie evenals hun ervaringen en behoeften met betrekking tot nazorg.

Methodiek

We hebben een mixed-methods onderzoek uitgevoerd onder nabestaanden van IC patiënten die voor of tijdens de pandemie waren opgenomen. Nabestaanden op zes IC's vulden een vragenlijst in (n=90), inclusief twee items over nazorg. Vervolgens werden 14 nabestaanden geïnterviewd over hun ervaringen en behoeftes met betrekking tot nazorg. 

Resultaten

Na het overlijden van een dierbare werd 44% van de nabestaanden door een zorgverlener uit het ziekenhuis gevraagd hoe het ging en 26% had een nagesprek. Beide gebeurde vaker tijdens de eerste COVID-19 golf dan tijdens de tweede golf of voor de pandemie. De meest voorkomende reden om geen nagesprek te hebben gehad, was niet op de hoogte zijn van deze optie (44%), gevolgd door geen behoefte voelen (26%). Wat dit laatste betreft, legden geïnterviewde familieleden uit dat dit hun dierbare niet zou doen herleven of dat ze 
alles wat ze wilden al hadden besproken. Nabestaanden die een nagesprek wilden, wilden dit omdat dit hen zou helpen om de ernst van de ziekte van hun dierbare te beseffen, om persoonlijke ervaringen uit te wisselen, en/of om het IC-team te bedanken. Degenen met een nagesprek zeiden dat ze het medische verloop van de opname hadden doorgenomen en/of hun (mentale) welzijn hadden besproken.

Conclusie/aanbevelingen

IC zorgverleners kunnen een belangrijke rol spelen bij het vervullen van de nazorgbehoeften van nabestaanden door te vragen hoe het met hen gaat in de weken na het overlijden van hun dierbare en hen een nagesprek aan te bieden met een IC arts. We bevelen aan om nazorg voor nabestaanden op te nemen in IC-richtlijnen.

Relevantie voor praktijk

• Bied alle nabestaanden nazorg aan en maak hierin geen selectie.
• Vertel over de nazorg mogelijkheden vlak na overlijden en herhaal dit ca. 4-6 weken later.
• Organiseer het nagesprek met de zorgverlener(s) die het meest betrokken is/zijn geweest bij de behandeling en overlijden.
• Focus nazorg op terugblikken op de opname, maar ook op welzijn.
• IC zorgverleners hebben een signalerende rol voor eventuele mentale problemen en kunnen suggesties voor hulp geven (bijv. huisarts).

Referentie

Renckens, S. C., Onwuteaka-Philipsen, B. D., Jorna, Z., Klop, H. T., du Perron, C., van Zuylen, L., . . . Pasman, H. R. (2024). Experiences with and needs for aftercare following the death of a loved one in the ICU: a mixed-methods study among bereaved relatives. BMC Palliative Care, 23(1), 65. doi:10.1186/s12904-024-01396-5

Meer informatie

Lees hier het volledige artikel.