Dood van een held (1877) door Nils Forsberg

De schilder

Nils Forsberg wordt in 1842 geboren als boerenzoon in Riseberga, een dorp in de provincie Skåne in het zuiden van Zweden. Hij begint als boer, later wordt hij huisschilder in Göteborg. Hij maakt een standbeeld van Minerva, wat hem een beurs oplevert om naar Parijs te gaan als leerling van Léon Bonnat. Tijdens de belegering van Parijs in de Frans-Duitse oorlog (1870-71) meldt hij zich aan bij de medische dienst. Dat geeft hem gelegenheid om de gruwelijke scènes waarvan hij getuige is te schetsen. Hij is geraakt door de sociale hervormingen in die tijd en wordt daarbij beïnvloed door de Franse realisten. Het hier getoonde schilderij is een uitvloeisel van zijn ambitie om een krachtig hedendaags realisme weer te geven, het heeft hem enkele jaren gekost het af te maken. Hij won er in 1888 een gouden medaille mee op de Salon van Parijs en werd daarmee op slag beroemd. In 1904 keert hij terug naar Helsingborg in Zweden, waar hij in 1934 overlijdt op 91-jarige leeftijd.

Zijn enige zoon, Nils Forsberg de jongere (1870), is ook schilder geworden.

Het schilderij                                      

Nils Forsberg: En hjältes död (Dood van een held) (1877)

Op dit krachtige schilderij zien we een oorlogsheld, dodelijk gewond op een geïmproviseerd sterfbed in de als veldhospitaal ingerichte Notre Dame in Parijs. De behandelend arts staat aan zijn zijde, een priester dient de laatste sacramenten toe. Zijn zwartgeklede vrouw of moeder rouwt geknield aan zijn voeten. Zijn kompanen geven hem een laatste eerbetoon. Aan de linkerkant liggen andere gewonde soldaten in een donkere hoek.

De witte pilaar symboliseert de verlichte weg naar een andere wereld. De bleke stervende ligt op witte lakens, de marmeren vloer worden verlicht door het licht van boven.

Het contrast tussen dood en leven wordt nog versterkt door de scherp afgebeelde misdienaar. Een onschuldige jongen met het leven nog voor zich.

Nils Forsberg toont hiermee de zinloze wreedheid van oorlogen. Een immer actueel thema.

Het schilderij is te zien in het Nationaalmuseum in Stockholm.

Coen Albers, huisarts

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie januari 2024 Alle e-pal-artikelen staan hier