Bespreken wensen patiënten met zorgverlener
Deze indicator meet het percentage patiënten* dat wensen besproken heeft met de zorgverlener(s).
* = onder patiënten vallen ook naasten en 70-plussers
Belang indicator. Om goede en passende zorg te bieden is het belangrijk om op tijd te weten wat de patiënt wel of juist niet wil. Door gezamenlijk de waarden, wensen en behoeften van de patiënt en de daaruit voortvloeiende behandelwensen en -grenzen te bespreken en vast te leggen kan hierop geanticipeerd worden1.
Hoe gemeten. Via een peiling onder patiënten, naasten en 70-plussers om inzicht te krijgen in wat zij weten van palliatieve zorg en wat hun ervaringen zijn met het voeren van gesprekken over palliatieve zorg of de laatste levensfase2. De cijfers hebben betrekking op 2021 en 2023.
|
In 2021 heeft 86% wensen besproken met zijn of haar zorgverlener. In 2023 heeft 71% wensen besproken met zijn of haar zorgverlener.
|
Cijfers
Patiënten die hun wensen hebben besproken met hun zorgverlener
In 2021 is bovenstaande vraag alleen gesteld aan deelnemers die aangeven dat ze hun wensen schriftelijk hebben vastgelegd. In 2023 is deze vraag gesteld aan deelnemers die aangeven een gesprek met een zorgverlener te hebben gevoerd over palliatieve zorg of de laatste levensfase. De resultaten kunnen dus niet met elkaar vergeleken worden.
Nagedacht over wensen, besproken of vastgelegd (n = 1.028)
Context
|
|
Onderzoek wijst uit dat tijdig praten over wensen in de laatste levensfase maatwerk vraagt, waarin afstemmen op de patiënt en samenwerken essentieel is. Communicatie over prognose en wensen moet transparant zijn en worden afgestemd, zowel met de patiënt en naasten als met andere betrokken zorgverleners2. Patiënten vinden de volgende punten belangrijk in de communicatie over palliatieve zorg: dat zorgverleners goed kunnen luisteren, betrouwbaar zijn, een meelevende houding hebben en een zorgzame benadering3. Uit onderzoek blijkt dat zorgverleners verschillende barrières ervaren voor het bespreken van wensen en behoeften met patiënten, zo vinden ze het moeilijk wanneer het juiste moment is om dit bespreken, en zijn ze bang om hoop weg te nemen als ze met patiënten de situatie en hun wensen bespreken4. Daarnaast weten zorgverleners niet altijd wie de juiste persoon is om met de patiënt over diens wensen te praten, en kan gebrekkige rapportage leiden tot moeilijkere follow-up van onderwerpen4. |
Aan de slag!
|
|
Tijdig praten over de laatste levensfase (onderdeel van proactieve zorgplanning) is één van de doelstellingen van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II (NPPZII). De gesprekskaart proactieve zorgplanning is een hulpmiddel voor zorgverleners voor het voeren van gesprekken over proactieve zorgplanning, met wilsbekwame volwassen patiënten. Op de pagina Proactieve zorgplanning op Palliaweb en Praten over de laatste levensfase (overpalliatievezorg.nl) staat meer informatie over proactieve zorgplanning en praten over de laatste levensfase, en handvatten en hulpmiddelen om ermee aan de slag te gaan. Zorgverleners kunnen de meetinstrumenten Lastmeter en/of Utrecht Symptoom Dagboek 4 dimensioneel gebruiken om klachten en zorgen van de patiënt te signaleren (beide) en/of monitoren (USD-4D). Inzicht in deze klachten en zorgen
en het verloop ervan kunnen een aanknopingspunt zijn voor een gesprek over waarden, wensen en behoeften in het kader van proactieve zorgplanning. |
1. IKNL/Palliactief. (2017). Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland. Palliaweb.
2. Patiëntenpeiling, Stichting PZNL en Patiëntenfederatie (2021 & 2023)
3. Lauer, S. (2022). Palliatieve zorg op maat: Volgen van wensen en grenzen van patiënt met ongeneeslijke ziekte van diagnose tot overlijden. Hogeschool Utrecht. Geraadpleegd van https://www.dokterdrenthe.nl/assets/uploads/Documenten/2022_Palliatieve-zorg-op-maat_onderzoeksrapport_Saskia-Lauer.pdf
4. Back, A. L. (2020). Patient-clinician communication issues in palliative care for patients with advanced cancer. Journal of Clinical Oncology, 38(9), 866-876.
5. de Vries, S., Verhoef, M. J., Vervoort, S. C. J. M., van der Linden, Y. M., Teunissen, S. C. C. M., & de Graaf, E. (2023). Barriers and facilitators that hospital clinicians perceive to discuss the personal values, wishes, and needs of patients in palliative care: A mixed-methods systematic review. Palliative Care and Social Practice, 17.