Laxantia

Uitgangsvraag

Wat is het effect van laxantia op het herstel van de darmfunctie en de kwaliteit van leven bij een ileus bij patiënten met kanker in de palliatieve fase?

Methode: consensus-based

Aanbevelingen

• Start bij een ileus bij een patiënt met kanker in de palliatieve fase met 2 x daags een hoog opgaand fosfaatklysma.
• Staak de behandeling na 2 dagen als dit geen resultaat geeft.
• Continueer de behandeling als er resultaat is en start, zodra dit mogelijk is, met magnesiumhydroxide 2 x daags 724-1448 mg of macrogol/elektrolyten 2-3 x daags 1-2 sachets.

Inleiding

Bij een ileus is er per definitie onvoldoende passage van de darmen. Orale intake is niet mogelijk en er is geen ontlasting. Het op gang brengen van de defecatie kan een belangrijk doel zijn bij het behandelen van een ileus.

Literatuurbespreking

Er zijn geen gerandomiseerde (en ook geen niet-gerandomiseerde) studies gevonden over het effect van laxantia op het herstel van de darmfunctie of de kwaliteit van leven bij een ileus bij patiënten met kanker in de palliatieve fase.

Over het effect van laxantia op het herstel van de darmfunctie en de kwaliteit van leven bij een ileus bij patiënten met kanker in de palliatieve fase kan geen uitspraak worden gedaan op basis van gerandomiseerd onderzoek.

Een belangrijk onderdeel bij het behandelen van een ileus bij patiënten met kanker in de palliatieve fase is het op gang brengen c.q. houden van de ontlasting met behulp van laxantia. Bij een ileus is er per definitie onvoldoende passage van de darmen. Studies naar het effect van de inzet van laxantia bij een ileus zijn niet gedaan. Behandeling met laxantia komt in geen enkel review met betrekking tot een ileus bij patiënten met kanker in de palliatieve fase naar voren. Zeker bij een ileus door een peritonitis carcinomatosa (waarbij er vaak geen volledige passagestoornis is) is het denkbaar dat obstipatie een uitlokkend moment kan zijn voor een ileus en dat door te laxeren de passage weer op gang kan komen.
De werkgroep is daarom van mening dat het van belang is om te proberen de ontlasting weer op gang te brengen. Omdat orale inname bij een ileus niet mogelijk is zal dit met behulp van klysma’s geprobeerd moeten worden (ook als bij rectaal toucher sprake is van een lege rectumampul).

De werkgroep adviseert te starten met 2 x daags een hoog opgaand fosfaatklysma (zie ook richtlijn Obstipatie). Als dit na 2 dagen geen resultaat heeft wordt dit gestaakt. Als er wel resultaat is kan de behandeling voortgezet worden.

De werkgroep adviseert om zodra het mogelijk is te starten met orale toediening van een laxans. De minste orale belasting geeft de behandeling met magnesiumhydroxide 2-3 x daags 724-1448 mg (tabletten hoeven niet gekauwd te worden, mag wel). Als betere intake mogelijk is dan kan behandeling gestart worden met macrogol 2-3 x daags 1-2 sachets. Zie voor verdere adviezen de richtlijn Obstipatie.