Ontspanningsoefeningen en geleide verbeelding

Uitgangsvraag

Wat is het effect van ontspanningsoefeningen en geleide verbeelding op pijn bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen?

Methode: evidence-based

Aanbeveling

Bij pijn bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen:

• Overweeg ontspanningsoefeningen, al dan niet in combinatie met geleide verbeelding, als aanvulling op andere behandelingen van pijn bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen (2D).

Inleiding

Ontspanningsoefeningen worden toegepast indien er sprake is van pijnklachten in relatie met een continu verhoogde spierspanning en/of geestelijke gespannenheid.

Om ontspanning te bereiken worden de volgende methoden veel gebruikt:

• progressieve spierontspanning (methode Jacobson). Kenmerkend is hierbij het bewust afwisselen van aan- en ontspannen van spieren.
• autogene training (methode Schulz). Kenmerkend is hierbij dat de patiënt niets hoeft te doen, maar zich m.b.v. instructie op zijn lichaam concentreert om tot ontspanning te komen.

Voor beide methoden is een rustige ruimte gewenst.
Ontspanningsoefeningen kunnen worden gecombineerd met gerichte visualisatieoefeningen (geleide verbeelding) en meditatie. Er zijn bandjes/cd's met ontspanningsoefeningen verkrijgbaar. Oefening gericht op de specifieke klachten van patiënt biedt veelal meer resultaat.

Literatuur

Beschrijving van de studies

Er is geen vergelijkende studie gevonden die het effect evalueerde van ontspanningsoefeningen op de pijn bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen.

Er zijn geen data over het effect van ontspanningsoefeningen bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen. De werkgroep ziet geen reden om te veronderstellen dat het effect van ontspanningsoefeningen bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen anders zou zijn dan bij patiënten met kanker. De aanbeveling is derhalve hetzelfde.