Download hele richtlijn
-
Pijn bij gevorderde stadia van COPD of hartfalen
- Inleiding
- Diagnostiek
- Integrale benadering
-
Beleid en behandeling
-
Causale behandeling
- Niet-medicamenteuze behandeling
- Medicamenteuze behandeling
- Speciale patiëntengroepen
-
Referenties
-
Bijlagen
Oorzaken
De oorzaken van pijn bij patiƫnten met COPD zijn niet of nauwelijks systematisch onderzocht [Borge 2011, Chen 2017, Van Dam 2014, HajGhanbari 2014, Lee 2015].
Als oorzaken worden genoemd:
- gerelateerd aan de COPD:
- bewegingsbeperkingen van de thorax in relatie tot hyperinflatie;
- pijn in de ademhalingsspieren.
- complicaties/comorbiditeit:
- ribfracturen door hoesten;
- pleuraprikkeling door pneumonie of longembolie;
- cardiovasculaire aandoeningen;
- kanker;
- osteoporose;
- artritis/artrose (al dan niet in combinatie met overgewicht);
- lage rugpijn;
- spierkrampen.
Ook voor hartfalen geldt dat de oorzaken van pijn nauwelijks systematisch zijn onderzocht [Alemzadeh-Ansari 2017, Evangelista 2009, Godfrey 2006, Goodlin 2012, Light-McGroary 2013].
Als oorzaken worden genoemd:
- gerelateerd aan het hartfalen:
- angineuze klachten, acuut coronair syndroom;
- ascites;
- oedeem.
- als gevolg van behandeling:
- hoofdpijn bij langdurig gebruik van nitraten.
- comorbiditeit:
- vasculaire aandoeningen (visceraal, extremiteiten);
- kanker;
- artrose/artritis;
- lage rugpijn;
- obstipatie.