(Patho)fysiologie

De mond heeft verschillende functies. In de tabel 'Normale en afwijkende functionele anatomie van de mond' worden de onderdelen van de mond benoemd, met hun functie, de normale verschijningsvorm en enkele veel voorkomende afwijkingen.

Reiniging van de mondslijmvliezen vindt van nature plaats door de tong, het speeksel en de snelle vervanging van epitheelcellen. Bij ziekte en behandeling (bijv. radiotherapie of chemotherapie) vermindert deze functie. Door ver­minderde speekselproductie of ademen met open mond wordt het mond­slijm­vlies droog en treedt kolonisatie met micro-organismen op. Op deze manier kunnen infecties en pijnklachten ontstaan. Beschadigde slijmvliezen kunnen een porte d'entrée vormen waardoor bacteriën en andere micro-organismen in de bloedbaan terechtkomen. Vooral bij immuungecompromitteerde patiënten kan dit leiden tot complicaties.

Gingivitis en parodontitis kunnen ook een bron van een systemische infectie zijn en kunnen leiden tot tandvleesbloedingen. Parodontitis is zelden pijnlijk en is vaak een 'verborgen' infectie, waarbij diagnostiek niet mogelijk is door alleen in de mond te kijken, maar aanvullend onderzoek door een tandheelkundige professional nodig is. Het is van belang de mondslijmvliezen en het gebit goed schoon te houden om gingivitis, parodontitis, ontstekingen van de mondslijmvliezen, cariës en de gevolgen daarvan (pijn, zenuwontsteking en wortelpuntontstekingen) zoveel mogelijk te voorkomen. Deze problemen kunnen ook bijdragen aan een slechte adem en leiden tot klachten m.b.t. smaak, kauwen, slikken en spreken.