Stappenplan
Diagnostiek
- Anamnese (inclusief voedingsanamnese) en lichamelijk onderzoek
- Inventarisatie van gewoontes, wensen en verwachtingen van patiënt en naasten t.a.v. voeding
- Indien gewenst consult diëtist voor gerichte voedingsanamnese, behoeftebepaling en individueel voedingsadvies
Beleid
- Informatie, begeleiden en ondersteunen van de patiënt en zijn naasten; in overleg vaststellen van de doelen van de behandeling
- Behandeling van de onderliggende oorzaak: gerichte antitumortherapie (indien mogelijk)
- Voedingsinterventies:
- Algemene adviezen t.a.v. voedselbereiding en maaltijden:
- rusten voor de maaltijden
- vermijden van onaangename luchtjes
- gebruik van meerdere kleine maaltijden
- pureren van de voeding
- een extra broodmaaltijd als de warme maaltijd tegenstaat
- liever koude en friszure gerechten dan een warme maaltijd
- aandacht voor een appetijtelijke presentatie en een prettige ambiance
- het gebruik van kant-en-klare producten of van een maaltijdservice
- Bij een levensverwachting van langer dan 2-3 maanden en indien handhaving of verbetering van de voedingstoestand als een haalbaar en zinvol doel wordt gezien: adequate voeding of energie- en eiwitverrijkte voeding (als sprake is van recent gewichtsverlies door verminderde inname of grote verliezen), al dan niet gebruikmakend van:
- maaltijden en snacks met een hoge voedingsstofdichtheid
- energie- en eiwitverrijkte drinkvoeding
- sondevoeding, met name bij slik- of passagestoornissen in slokdarm of maag, een Karnofsky Performance status van > 50% en een geschatte levensverwachting van meer dan 2-3 maanden
- totale parenterale voeding alleen bij een conservatief behandelde ileus bij een patiënt met een Karnofsky Performance status van > 50% en een geschatte levensverwachting van meer dan 2-3 maanden
- Bij een geschatte levensverwachting van 1-2 maanden: comfortvoeding
- Algemene adviezen t.a.v. voedselbereiding en maaltijden:
- Bewegingsinterventies
- Goede verzorging van mond en gebit
- Medicamenteuze behandeling van symptomen, die leiden tot of bijdragen aan anorexie en gewichtsverlies:
- bij snelle verzadiging en/of misselijkheid en braken: metoclopramide 3 dd 10-20 mg p.o. of 20-40 mg supp.
- behandeling van andere symptomen, zoals infectieuze stomatitis/oesofagitis, smaakstoornissen, obstipatie, diarree, koorts, pijn, dyspnoe, depressie, angst
- Indien metabole stoornissen een belangrijke rol spelen:
- bij een levensverwachting van enkele maanden of langer: megestrol 1 dd 480-800 mg (invloed op anorexie, welbevinden en gewichtsverlies), in combinatie met adequate voeding
- bij een levensverwachting van enkele weken: dexamethason 1 dd 4-8 mg of prednisolon 1dd 30-60 mg (invloed op anorexie en welbevinden, geen invloed op gewichtsverlies)
Bewijsvoering
Behandeling |
Niveau van bewijsvoering |
Referenties |
---|---|---|
Voedingsinterventies | 3,4 | Arends 2006, August 2009, Bachmann 2003, Baldwin 2004 en 2007, Bosaeus 2008, Doornink 2006, Dubbelman 2000, Good 2008, Klein 1994, McGreer 1990, Mirhosseini 2005, Ovesen 1993, Persson 2002, Rabaneck 1997, Ravasco 2005 |
Metoclopramide | 3B | Bruera 1996 en 2000, McCallum 1991, Nelson 1993, Shivshankar 1983 |
Overige medicamenteuze behandeling van oorzakelijke of beïnvloedende factoren | 4 | |
Progestativa (megesterol, medroxyprogesteronacetaat) |
1A | Batterham 2001D, Berenstein 2005C-D-E, Brown 2002C, Desport 2003C , Jatoi 2002C en 2004C, Loprinzi 1994C, 1999C en 2010C, Maltoni 2001C, Mateen 2006C, Oster 1994D, Pascual López 2004C-D-E, Von Roenn 1994D, Weisberg 2002E, Yavuzsen 2005C, Yeh 2000F |
Corticosteroïden (prednison, dexamethason) |
1B | Brown 2002C, Desport 2003C, Loprinzi 2010C, Yavuzsen 2005C |
A Effect op anorexie, gewichtsverlies en performance status/welbevinden
B Effect op anorexie, misselijkheid en welbevinden
C Bij patiënten met kanker
D Bij patiënten met HIV/AIDS
E Bij patiënten met COPD
F Bij geriatrische patiënten
Niveau 1 = gebaseerd op systematische review of ten minste twee gerandomiseerde onderzoeken van goede kwaliteit.
Niveau 2 = gebaseerd op ten minste twee vergelijkende klinische onderzoeken van matige kwaliteit of onvoldoende omvang of andere vergelijkende onderzoeken.
Niveau 3 = gebaseerd op 1 vergelijkend onderzoek of op niet-vergelijkend onderzoek.
Niveau 4 = gebaseerd op mening van deskundigen.