Publicaties

Publicaties

Hier vind je samenvattingen van wetenschappelijke publicaties, interviews, achtergrondartikelen, factsheets en rapporten en meer op het gebied van palliatieve zorg. Door te filteren kun je de resultaten verfijnen.

Alle publicaties van Palliatieve Zorg Nederland vind je in onze Webshop.

Communicatie over spirituele zorg

Spirituele zorg is één van de vier dimensies van palliatieve zorg. Zorgverleners realiseren dat voorzien in de spirituele behoeften van patiënten belangrijk is, maar praten er vaak niet over. Ook patiënten verwachten niet dat spirituele zorg onderdeel is van hun zorg. Hoe wordt er eigenlijk over gecommuniceerd?

De dood als olifant in de kamer (Pallium-interview)

Palliatieve zorg richt zich op het levenseinde, maar verliest de dood zelf uit het oog. Filosoof Eric Ettema vindt dat zorgverleners meer oog moeten hebben voor de betekenis die de stervende toekent aan de dood. Daarmee kunnen ze de eenzaamheid van het sterven verlichten.

De onvervulde zorgbehoeften van patiënten met gevorderde kanker en hun naasten: multicenter observationeel onderzoek

De zorgbehoeften van patiënten met gevorderde kanker en naasten veranderen voortdurend. Dit onderzoek richtte zich op de zorggerelateerde problemen en behoeften van patiënten met gevorderde kanker en hun naasten. Dit gebeurde vanuit het perspectief van ‘Oncologische advies en informatiecentra’.

De wijze waarop de spirituele dimensie zich bij ouders van een kind met een levensbeperkende of levensbedreigende aandoening manifesteert

Spiritualiteit verwijst naar de dynamische dimensie van het menselijk leven die betrekking heeft op de manier waarop mensen zin, doel en transcendentie ervaren (EAPC definitie). Voor ouders kan het een ingewikkelde opgave zijn om zorg te dragen voor een kind met een levensbeperkende of levensbedreigende aandoening en tegelijkertijd het gezinsleven in goede banen te leiden. Dit kan vragen over betekenisgeving en zingeving oproepen die door zorgverleners vaak niet worden herkend of erkend. Daarom deden we onderzoek naar de wijze waarop de spirituele dimensie zich bij ouders van ernstig zieke kinderen manifesteert.

Deelproject Geestelijke Verzorging (jaarverslag 2019)

In 2019 is het project geestelijke verzorging in de thuissituatie van start gegaan. Op regionaal niveau is de infrastructuur gebouwd voor consultatie, scholing en het bijwonen van multidisciplinair overleg voor geestelijk verzorgers. De complete verantwoording is te lezen in het jaarverslag.

Deelproject Geestelijke verzorging thuis (jaarverslag 2020)

Project Geestelijke verzorging thuis van Fibula: ondersteuning van netwerken bij het realiseren van geestelijke verzorging in de eerste lijn.

Dood van een held (1877) door Nils Forsberg

Coen Albers, huisarts met bijzondere interesse in palliatieve zorg, bespreekt voor e-pal het schilderij 'Dood van een held' uit 1877 door Nils Forsberg. Op dit krachtige schilderij zien we een oorlogsheld, dodelijk gewond op een geïmproviseerd sterfbed in de als veldhospitaal ingerichte Notre Dame in Parijs.

Geestelijke verzorging: een (eigen)wijze wijze van zorg verlenen

De dienstverlening van geestelijke verzorging in de gezondheidszorg laat volgens de auteurs regelmatig te wensen over. Verbetering wordt gezocht in de verbinding tussen wetenschap, compassie en geestelijke zorg.

Het schilderij ´De lezende Maria Magdalena´ (1445) door Rogier van der Weyden

Coen Albers, huisarts met bijzondere interesse in palliatieve zorg, bespreekt voor e-pal het schilderij ´De lezende Maria Magdalena´ (1445) door Rogier van der Weyden. Maria Magdalena, en haar boodschap, kan troost brengen bij stervenden en ook het verdriet bij nabestaanden verzachten.

Hoe helpt een immaterieel legaat in laatste levensfase?

Het met aandacht en zorg praten over de levensgeschiedenis, helpt niet alleen de patiënt, maar ook de relatie met zorgverleners en de naasten. Dit ‘legaat’ gaat nadrukkelijk niet om goederen, maar waardevolle ervaringen, gevoelens, ontmoetingen, zingeving en levensloop.

In het moment leven in de laatste levensfase

Deze reflectie stelt de traditionele palliatieve zorgparadigma’s van verdriet en proactieve zorgplanning op de proef en laat zien dat optimisme, vreugde en spiritualiteit kunnen bijdragen aan een positieve houding in de laatste levensfase.

Innerlijke tijd en innerlijke ruimte

De tijd die patiënten en geliefden nodig hebben om te wennen aan de transitie naar de palliatieve fase valt niet samen met de kloktijd van de Surprise Question. Begrip van thuistijd leidt tot een beter begrip van patiënten in de palliatieve fase, hun rouwtijd en de rouwtijd van hun geliefden.

Kinderen en de dood: Onbevangenheid (columc)

‘Hoe voelt het als je dood bent?’ Ze stelt de vraag op een toon, dezelfde waarmee ze vraagt of ze een sjaal aan moet omdat het koud is buiten. Deze column toont een gesprek tussen een meisje en haar moeder over de dood.

Krachtbronnen, een virtueuze cirkel en een propeller

Patiënten in de palliatieve fase zouden veel baat kunnen hebben bij het ontsluiten van hun existentiële of spirituele krachtbronnen. Er was nog geen (literatuur) onderzoek dat op een rij zet welke verschillende soorten van aanpak patiënten en zorgverleners hiervoor hanteren.

Learning spiritual care in Dutch hospitals: The impact on healthcare of patients in palliative trajectories (Engelstalig proefschrift)

Geestelijk verzorger Joep van de Geer promoveerde in december 2017 op zijn onderzoek naar de effecten van training van zorgverleners in spirituele zorg. In zijn proefschrift concludeert hij dat training een positief effect heeft op zowel de palliatieve patiënt als de zorgverlener.

Lef en vertrouwen om te praten over wat ertoe doet

Wat verstaan patiënten onder de existentiële dimensie? Komen existentiële vragen eigenlijk wel aan bod in de zorg? En hoe dan?

Nieuw licht: Zelfgekozen dood revisited

Nieuw licht: Verwordt het recht op een zelfgekozen dood niet tot een plicht om te doden? Wat verandert het criterium van het voltooid leven aan het leven van ons nu, van de nabestaanden en van diegenen die hun leven pas als voltooid zien zodra het feitelijk voorbij is?

Opinie: Euthanasie bij dementie - lezing door Berna van Baarsen

Tekst van de lezing die medisch-ethicus en oud-lid RTE Berna van Baarsen uitgesprak tijdens het Medisch Contact LIVE Symposium ‘De dokter en de dood’, waarin zij ingaat op de (schriftelijke) wilsverklaring bij dementie.

Praten of niet praten. Een onderzoek naar existentiële vragen

Binnen de palliatieve zorg wordt het als belangrijk gezien om exitentiële vragen en problemen te bespreken, om zo holistische zorg te kunnen geven.

Samen zorgen voor hart en ziel, lichaam en geest - 10 tips

Dealen met de dood hoort bij het leven, maar is niet altijd even gemakkelijk en zeker niet vanzelfsprekend.

1 2

Mail de redactie

Mail de redactie met jouw evenement, nieuws of tool waar anderen baat bij kunnen hebben. Suggesties of klachten over informatie zijn ook zeer welkom. Met jouw inbreng kunnen we Palliaweb verbeteren.