Geleerde lessen vanuit het Leerwerkplatform
- Snel naar:
- Over NPPZ II
- Activiteiten
- Contact
Op het Leerwerkplatform leren de projectdeelnemers niet alleen kort, cyclisch van en met elkaar, maar wordt ook de interactie tussen projectleiders, projectleden en experts gestimuleerd. Op deze pagina vind je de geleerde lessen en knelpunten vanuit het Leerwerkplatform. De komende tijd zal deze pagina verder worden aangevuld.
Tijdens de werkconferentie ‘Proactieve zorgplanning voor iedereen!’ van het Leerwerkplatform vertelde Renée Dubois, ervaringsdeskundige op het gebied van palliatieve zorg, hoe belangrijk patiënten het vinden om met zorgverleners te kunnen praten over de waarden, wensen en behoeften in de palliatieve fase.
In de workshopronde tijdens deze werkconferentie is geconcludeerd dat dit niet plaats kan vinden in één gesprek, maar dat het leren kennen van de patiënt vraagt om meerdere gesprekken. Deze gesprekken leiden samen tot een heldere context voor het nemen van einde levensbeslissingen.
Dit sluit goed aan bij wat er wordt besproken in de nieuwe richtlijn proactieve zorgplanning: ‘’Proactieve zorgplanning is het proces van in gesprek gaan, vooruitdenken, plannen en organiseren van gewenste passende zorg (in de palliatieve fase). Dit omvat zowel de fysieke, de psychische, de sociale als de zingevingsdimensie. Met gezamenlijke besluitvorming als leidraad is proactieve zorgplanning een continu en dynamisch proces van gesprekken over huidige en toekomstige levensdoelen en keuzes en welke zorg daar nu en in de toekomst bij past.’’
Bij de richtlijn is ook de gesprekskaart proactieve zorgplanning uitgegeven. De voorbeeldvragen uit deze gesprekskaart kunnen worden gebruikt om een gesprek over de huidige en toekomstige levensdoelen te starten. De voorbeeldzinnen uit de gesprekskaart hoeven niet allemaal in één keer te worden beantwoord, maar kunnen dienen als mogelijke ingang tot het gesprek met de patiënt.
‘’Er bestaat niet iets als één proactief zorgplanningsgesprek, het bestaat uit meerdere gesprekken.’’
Renée Dubois, ervaringsdeskundige
Op 28 november 2023 heeft de werkconferentie ‘Proactieve zorgplanning voor iedereen!’ van het Leerwerkplatform plaatsgevonden. Mary de Weerd, adviseur patiëntbelang bij de patiëntenfederatie, Nienke Fleuren, specialist ouderengeneeskunde & onderzoeker bij Amsterdam UMC en Renée Dubois, ervaringsdeskundige palliatieve zorg hebben gesproken tijdens de werkconferentie. Na de sprekers zijn de deelnemers tijdens verschillende workshops aan de slag gegaan met bevorderende en belemmerende factoren binnen hun project.
Om al deze informatie in één beeld te vatten is een praatplaat gemaakt van de werkconferentie. Door de praatplaat te delen, kan bijgedragen worden aan het overbrengen van de kennis en informatie die is opgedaan tijdens de werkconferentie. De praatplaat is hier te vinden:
Tijdens de Intervisiebijeenkomst van het Leerwerkplatform op 11 oktober 2023 kwam het onderwerp wijzigingen maken in je projectplan voor het eerst naar boven. Destijds werd door Moniek Zijlstra, implementatiespecialist bij ZonMw, aangegeven dat niet elke kleine wijziging hoeft te worden doorgegeven aan ZonMw. Wel is op het Leerwerkplatform de mogelijkheid om daar vragen over te stellen.
Voortbordurend op dit onderwerp is men op de werkconferentie ‘Proactieve zorgplanning voor iedereen!’ tijdens verschillende workshops aan de slag gegaan met bevorderende en belemmerende factoren binnen hun project aan de hand van de CURA-Implementatietool. Hier wordt onderscheid gemaakt tussen vier niveaus van implementatie. Hier zijn de bevorderende en belemmerende factoren die naar boven zijn gekomen op de werkconferentie te vinden: Werkconferentie-plaat-(2).pdf
Op basis van deze factoren kan het projectplan worden aangescherpt. Dit zal ook standaard worden opgenomen in het format van de implementatiehandreiking. Met terugwerkende kracht worden de handreikingen van de kansrijke projecten ook herzien.
Rapporteren over de lichamelijke dimensie lijkt soms makkelijker dan over de andere dimensies. Zeker als de patiënt zelf ook wat terughoudend is over het vastleggen van deze onderwerpen. Maar het kan zeker met deze tips:
Wees open en eerlijk tegen de patiënt. Leg uit waarom je het belangrijk vindt om ook te rapporteren over psychische problemen en sociale en existentiële zorgen. Vraag aan de patiënt wat je wel en niet mag rapporteren en op welke manier en laat het eventueel nalezen door de patiënt.
Laat de patiënt weten dat het heel gewoon is dat meningen en wensen in de loop van de tijd veranderen. Gerapporteerde wensen en levenskeuzes worden dus niet in beton gegoten, maar kunnen steeds worden aangepast.
Geef aan dat de patiënt kan kiezen om gesprekken te concentreren bij één vertrouwenspersoon. Leg in het zorgplan vast wie dit is.
Wanneer de patiënt echt niet wil dat je iets inhoudelijks over het onderwerp rapporteert, rapporteer dan wel dat je bijvoorbeeld een luisterend oor hebt geboden.
Om zingeving bespreekbaar te maken en houden kan gebruik worden gemaakt van het Ars Moriendi model. Je vindt het Ars Moriendi model in de bijlage van de richtlijn zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase: Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase - Richtlijnen Palliatieve zorg (palliaweb.nl) Het Ars Moriendi model is een gespreksmodel dat zorgverleners, patiënten en naasten helpt bij het voeren van gesprekken over levensvragen.