Behandeling van de oorzaak

Uitgangsvraag

Wat wordt aanbevolen ten aanzien van de behandeling van de oorzaak van koorts bij patiënten in de palliatieve fase?

Methode: consensus-based

Aanbevelingen

Overweeg behandeling van de oorzaak van koorts in de palliatieve fase. De behandeling moet passend zijn in het licht van de wensen van de patiënt, de algehele conditie en de levensverwachting.

• bij tumorkoorts: palliatieve systemische behandeling, indien de patiënt dit wil en er een redelijke kans op respons is;
• bij koorts t.g.v.:
  • infectie: behandeling van de infectie;
  • medicamenten: staken van de medicatie;
  • bestralingsreactie (m.n. bestralingspneumonitis): corticosteroïden;
  • trombose en/of longembolie: antistolling;
  • transfusie: staken transfusie;
  • bijnierinsufficiëntie: (hervatten) corticosteroïden;
  • graft versus host reactie: immunosuppressiva;
  • comorbiditeit: behandelen van onderliggende ziekte.

Voor deze uitgangsvraag is geen systematisch literatuuronderzoek verricht.

Indien mogelijk wordt de oorzaak van de koorts behandeld [Zhukovsky 2002].

• Bij tumorkoorts is palliatieve systemische behandeling (antihormonale therapie, chemotherapie, doelgerichte therapie en/of immunotherapie) aangewezen [Foggo 2015, Zell 2005, Zhukovsky 2002]. De behandeling moet passend zijn in het licht van de wensen van de patiënt, de kans op response, de algehele conditie en de levensverwachting van de patiënt. 
  De afwegingen voor systemische behandeling vallen buiten het bestek van deze richtlijn.
• Bij koorts t.g.v. infectie is behandeling van de infectie (bijv. met antibiotica, antimycotica of antivirale middelen) aangewezen, indien mogelijk en gewenst door de patiënt. Verdere bespreking hiervan valt buiten het bestek van deze richtlijn.
• Bij koorts ten gevolge van medicamenten wordt de verantwoordelijke medicatie meestal gestaakt [Spelman 2022]. Bij koorts t.g.v. immunotherapie zal daarnaast meestal ook behandeling met prednison noodzakelijk zijn. Als er een sterke indicatie is voor de behandeling, de koorts tijdelijk is en niet te veel klachten geeft, wordt de medicatie gecontinueerd.
• Bij koorts t.g.v. bestralingsreacties (m.n. bestralingspneumonitis) kan behandeling met corticosteroïden overwogen worden.
• Bij koorts t.g.v. trombose en/of longembolie is behandeling met antistolling (vooral DOACs of laagmoleculaire heparines) aangewezen.
• Bij koorts t.g.v. transfusie van erytrocyten of trombocyten reageert de koorts altijd op staken van de transfusie.
• Bij een bijnierinsufficiëntie als gevolg van staken van corticosteroïden worden deze hervat. Bij bijnierinsufficiëntie door andere oorzaken (bijv. uitgebreide metastasering in de bijnieren) wordt gestart met corticosteroïden. 
• Een graft versus host reactie wordt behandeld met immunosuppressiva.
• Indien de koorts het gevolg is van comorbiditeit (bijv. SLE, reumatoide arthritis) wordt deze behandeld (indien mogelijk).

Chen LK, Chou YC, Hsu PS, Tsai ST, Hwang SJ, Wu BY, Lin MH, Chen TW. Antibiotic prescription for fever episodes in hospice patients. Support Care Cancer. 2002 Oct;10(7):538-41.  

Clayton J, Fardell B, Hutton-Potts J, Webb D, Chye R. Parenteral antibiotics in a palliative care unit: prospective analysis of current practice. Palliat Med. 2003 Jan;17(1):44-8.  

Foggo V, Cavenagh J. Malignant causes of fever of unknown origin. Clin Med (Lond). 2015 Jun;15(3):292-4.

Homsi J, Walsh D, Panta R, Lagman R, Nelson KA, Longworth DL. Infectious complications of advanced cancer. Support Care Cancer. 2000 Nov;8(6):487-92.  

Margolin L, Cope DK, Bakst-Sisser R, Greenspan J. The steroid withdrawal syndrome: a review of the implications, etiology, and treatments. J Pain Symptom Manage. 2007 Feb;33(2):224-8.

Mirhosseini M, Oneschuk D, Hunter B, Hanson J, Quan H, Amigo P. The role of antibiotics in the management of infection-related symptoms in advanced cancer patients. J Palliat Care. 2006 Summer;22(2):69-74.  

Nagy-Agren S, Haley H. Management of infections in palliative care patients with advanced cancer. J Pain Symptom Manage. 2002 Jul;24(1):64-70.  

Nakagawa S, Toya Y, Okamoto Y, Tsuneto S, Goya S, Tanimukai H, Matsuda Y, Ohno Y, Eto H, Tsugane M, Takagi T, Uejima E. Can anti-infective drugs improve the infection-related symptoms of patients with cancer during the terminal stages of their lives? J Palliat Med. 2010 May;13(5):535-40.  

Oh DY, Kim JH, Kim DW, Im SA, Kim TY, Heo DS, Bang YJ, Kim NK. Antibiotic use during the last days of life in cancer patients. Eur J Cancer Care (Engl). 2006 Mar;15(1):74-9. 

Pereira J, Watanabe S, Wolch G. A retrospective review of the frequency of infections and patterns of antibiotic utilization on a palliative care unit. J Pain Symptom Manage. 1998 Dec;16(6):374-81.    

Reinbolt RE, Shenk AM, White PH, Navari RM. Symptomatic treatment of infections in patients with advanced cancer receiving hospice care. J Pain Symptom Manage. 2005 Aug;30(2):175-82. 

Spelman D, Mangalore RP. Drug fever. UpToDate, december 2022.

Vitetta L, Kenner D, Sali A. Bacterial infections in terminally ill hospice patients. J Pain Symptom Manage. 2000 Nov;20(5):326-34.  

White PH, Kuhlenschmidt HL, Vancura BG, Navari RM. Antimicrobial use in patients with advanced cancer receiving hospice care. J Pain Symptom Manage. 2003 May;25(5):438-43.

Zell JA, Chang JC. Neoplastic fever: a neglected paraneoplastic syndrome. Support Care Cancer. 2005 Nov;13(11):870-7.

Zhukovsky DS. Fever and sweats in the patient with advanced cancer. Hematol Oncol Clin North Am. 2002 Jun;16(3):579-88, viii.