Handreiking risico op een acute massale longbloeding

Samenvatting

De impact van het meemaken van een acute massale longbloeding op patiënt, naasten en betrokken zorgverleners is groot, vanwege het acute beloop met de dood tot gevolg, de hoeveelheid uitwendig bloedverlies en het optreden van benauwdheid of verstikking door een bloeding in de luchtwegen.

Definitie acute massale longbloeding

Grote hoeveelheid bloedverlies (300-600 cc), tekenen van shock en/of risico op overlijden op zeer korte termijn (<15 minuten).

Doel

De handreiking is ontwikkeld door het PTMN om adequate zorg te verlenen bij het optreden van een longbloeding en paniek bij patiënt, naasten en zorgverleners zoveel mogelijk te voorkomen.

Voorbereiding

• Inventariseer het risico op een acute massale bloeding en de behandelmogelijkheden (in het ziekenhuis of thuis) bij hemoptoë. Raadpleeg specialist (longarts/internist-oncoloog).
• De arts maakt een afweging (liefst multidisciplinair met betrokken hulpverleners) om patiënt, naasten en zorgverleners te informeren en documenteert of en in hoeverre zij geïnformeerd zijn en hoe de besluitvorming daarover heeft plaatsgevonden.
• Bepaal het moment van informeren, mede afhankelijk van eerder opgetreden bloedingen en de levensverwachting van patiënt.
• Stem de informatie af op de persoonlijke situatie van de patiënt en naasten. Houdt rekening met coping van patiënt en naasten kennis, cognitie, psychiatrische aandoeningen, behoefte aan informatie en anticiperen op situaties.
• Wijze van informeren: Bespreek het risico op een massale bloeding op een rustige manier. Geef feitelijke informatie, vermijd bedreigende termen. Geef aan dat er een kans is op overlijden. Benadruk dat de situatie weinig voorkomt, de kans op een massale bloeding dus klein is en dat bij een massale bloeding de patiënt snel buiten bewustzijn raakt (milde dood).
• Bespreek wat patiënt en naasten nodig hebben om zich gesteund of veilig te voelen. Denk aan aanwezigheid naasten, vrijwilligers, professionele zorg, alarmsysteem, verandering van verblijfplaats (evt. opname in hospice). Bespreek de verwachtingen en stel deze zo nodig bij.
• Bespreek de wens van patiënt voor behandeling en ziekenhuisopname in geval van een niet onmiddellijk levensbedreigende longbloeding.
• Stem af met andere betrokken zorgverleners over beleid, overdracht en verantwoordelijkheid.
• Tref voorbereidingen, zoals alarmsysteem, klaarleggen donkere handdoeken en opvangmateriaal, medicatie, spuiten en naalden.
• Geef adviezen aan zorgverleners en naasten hoe te handelen als een bloeding optreedt.

Behandeling bij kleinere bloedingen of grote bloeding

(Be)handeling bij optreden kleinere bloedingen of grote bloeding waarbij het overlijden niet op zeer korte termijn intreedt en angst en/of dypsnoe optreden. Zie (Be)handeling bij optreden bloeding.

Handelen bij optreden van een acute massale longbloeding

Handelen dient in principe gericht te zijn op nabijheid en creëren van rust bij patiënt en naasten. Toediening van sedativa of morfine heeft bij een massale bloeding geen prioriteit en meestal geen zin vanwege het snelle beloop. Patiënt is vaak al buiten bewustzijn voordat het middel werkt.

• Blijf te allen tijde bij patiënt! Houd contact, houd hand vast, blijf rustig, ook wanneer de patiënt vooral bedreiging ervaart. Beloof bij de patiënt te blijven en al het mogelijke te doen. Ga naast of achter patiënt zitten als er geen tijd/mogelijkheid is om beschermingsmiddelen te gebruiken.
• Waarschuw naasten.
• Vertel patiënt en naasten wat er gebeurt en licht toe wat je doet en waarom je iets niet doet.
• Vraag, indien mogelijk, of iemand anders een arts en verpleegkundige waarschuwt.
• Help patiënt in een zo comfortabel mogelijke positie (halfzittend of zijligging op aangedane zijde) ter voorkoming van verslikking of vollopen van de andere long.
• Stelp het bloeden of vang bloed op met donkere handdoeken om het bloedverlies enigszins te camoufleren.

Nazorg

Geef naasten en betrokken zorgverleners na afloop gelegenheid om de gebeurtenis te bespreken. Verwijs naasten zo nodig naar gespecialiseerde zorgverleners op het gebied van rouw- of traumaverwerking.