Cookies

Op Palliaweb wordt gebruik gemaakt van cookies. De site functioneert het beste als je de cookies accepteert. Meer informatie over onze cookies vind je hier. 

Toestaan Weigeren
Download hele richtlijn

Voorlichting

  • Vastgesteld: 21-05-2024
  • Regiehouder: Stichting PZNL

Uitgangsvraag

Welke voorlichting wordt aanbevolen bij patiënten met ascites in de palliatieve fase en diens naasten?

Methode: consensus-based

Aanbevelingen

  • Heb tijd en aandacht voor de patiënt en diens naasten.
  • Stem de voorlichting af op de behoefte van de patiënt en diens naasten.
  • Geef voorlichting aan de patiënt en naasten over:
    • wat ascites is en hoe het ontstaat;
    • wat de klachten ten gevolge van ascites (kunnen) zijn;
    • wanneer, hoe en met wie contact op te nemen bij klachten;
    • wat de patiënt zelf kan doen: geen knellende kleding, geen overmatig zoutgebruik, het belang van voldoende inname van calorieën en eiwit (indien van toepassing);
    • welke diagnostiek zinvol kan zijn en wat de voor- en nadelen ervan zijn;
    • welke interventies mogelijk zijn (diuretica, ontlastende ascitespunctie, verblijfsdrain) en wat de voor- en nadelen ervan zijn. Daarbij worden van iedere interventie besproken: het doel ervan, wanneer deze verricht wordt, voorbereiding en procedure, eventuele complicaties, wanneer en hoe contact op te nemen bij klachten of complicaties.
  • Maak zo nodig gebruik van de terugvraagmethode. 
  • Wijs de patiënt op de informatie van Overpalliatievezorg.nl.
  • Houd bij de voorlichting rekening met de gezondheidsvaardigheden van de patiënt (onder andere het gemak waarmee geschreven tekst begrepen wordt) en de sociaaleconomische en culturele achtergrond. Zie voor handvatten hiervoor de links, die genoemd worden bij de Overwegingen.

Voor deze uitgangsvraag is geen systematisch literatuuronderzoek verricht.

Er is geen literatuur over voorlichting aan mensen met ascites in de palliatieve fase. Het onderstaande representeert de mening van de werkgroep.

Voorwaarden voor goede voorlichting zijn tijd en aandacht voor de patiënt en diens naasten.
Het is belangrijk om mensen goed voor te lichten over ascites en de behandeling ervan. De voorlichting wordt afgestemd op de behoefte van de patiënt en diens naasten.

Bij de voorlichting komen aan de orde:

  • wat ascites is en de ontstaanswijze en oorzaken ervan;
  • welke klachten kunnen optreden als gevolg ervan;
  • wat de patiënt zelf kan doen om klachten te voorkomen of te verminderen. Daarbij kan gedacht worden aan het vermijden van knellende kleding, voorkomen van overmatig zoutgebruik en (indien van toepassing) voldoende inname van calorieën en eiwit;
  • wanneer, hoe en met wie er contact wordt opgenomen bij klachten;
  • welke diagnostiek (proefpunctie, diagnostische punctie voor analyse van ascitesvocht, beeldvorming) zinvol kan zijn. Daarbij worden de voor- en nadelen daarvan besproken.
  • Informatie over mogelijke interventies (gebruik van diuretica, ontlastende ascitespunctie, verblijfsdrain) en de voor- en nadelen ervan. Daarbij worden van iedere interventie besproken:
    • het doel ervan;
    • wanneer deze verricht wordt;
    • voorbereiding en procedure;
    • eventuele complicaties;
    • wanneer en hoe contact op te nemen bij klachten of complicaties.

De patiënt kan informatie vinden over ascites op de informatie van Overpalliatievezorg.nl (https://overpalliatievezorg.nl/lichamelijke-en-psychische-klachten/vocht-in-de-buikholte-ascites).
Er is geen andere landelijk informatiemateriaal over ascites. Sommige ziekenhuizen hebben schriftelijk informatiemateriaal over ascitespunctie en/of drainage.

Bij de voorlichting dient rekening gehouden te worden met de gezondheidsvaardigheden van de patiënt (onder andere de mate waarin geschreven tekst begrepen wordt) en de sociaaleconomische en culturele achtergrond. Het is belangrijk om te checken of de informatie goed is overgekomen. Hierbij kan gebruikgemaakt worden van de terugvraagmethode (zie onderstaande link van Pharos).
Zie voor handvatten onderstaande linken: