Stappenplan

Diagnostiek

  1. anamnese en lichamelijk onderzoek
  2. bij twijfel over de diagnose: proefpunctie of echografie
  3. indien oorzaak onbekend en analyse gewenst is: analyse van ascitesvocht (eiwit, albumine, LDH, triglyceriden, leukocytengehalte, cytologie, kweek)
  4. bij verdenking op geloketteerde ascites: echografie

Beleid

  1. behandeling van de oorzaak:
    • chemotherapie, o.a. bij ovariumcarcinoom, mammacarcinoom, colorectale carcinomen, maligne lymfomen en adenocarcinomen van onbekende origine
  2. bij ascites met ernstige klachten: ontlastende ascitespunctie, evt. (permanente) drainage
  3. bij transsudaat en/of uitgebreide levermetastasen of ascites door niet-maligne oorzaken: spironolacton 1 dd 100-400 mg p.o., evt. in combinatie met furosemide 2-3 dd 20-40 mg p.o.
  4. bij geselecteerde patiënten met een levensverwachting van enkele maanden of langer:
    • peritoneoveneuze shunt (niet bij hemorragische, eiwitrijke of geloketteerde ascites, icterus of stollingsstoornissen, hartfalen of nierinsufficiëntie)

Bewijsvoering

Tabel 1. Niveaus van bewijsvoering bij de richtlijn Ascites
Behandeling Niveau van bewijsvoering Referenties
Ontlastende punctie 3 Becker 2006, Easson 2007, Gotlieb 1998, McNamara 2000, Rosenberg 2004, Stephenson 2002
Continue drainage  3 Courtney 2008, Fleming 2009, Lee 2000, Mercadante 2008, Monsky 2009, Rosenberg 2004
Diuretica bij transsudaat bij uitgebreide levermetastasen of bij ascites door niet-maligne oorzaken 3 Becker 2006, Gough 1993, Greenway 1982, Mackey 1996, Pockros 1992, Razis 1976, Sharma 1995
Peritoneoveneuze shunt 3 Becker 2006, Bieligk 2001, Seike 2007, Zanon 2002

Niveau 1 = gebaseerd op systematische review of ten minste twee gerandomiseerde onderzoeken van goede kwaliteit.
Niveau 2 = gebaseerd op ten minste twee vergelijkende klinische onderzoeken van matige kwaliteit of onvoldoende omvang of andere vergelijkende onderzoeken.
Niveau 3 = gebaseerd op één vergelijkend onderzoek of op niet-vergelijkend onderzoek.
Niveau 4 = gebaseerd op mening van deskundigen.