Ondersteunende zorg en continuiteit van zorg
Vanwege de complexiteit van de problemen waarmee mensen met dementie mee te maken krijgen is geïntegreerde zorg, waarin diverse zorgverleners met elkaar samenwerken, een vereiste. Daar waar de zorg te zwaar dreigt te worden voor de naasten moet het inzetten van een vrijwilliger worden overwogen. De opgeleide vrijwilligers van VPTZ (www.vptz.nl) kunnen een welkome aanvulling en een belangrijke bron van informatie zijn.
Om aan deze multidisciplinaire samenwerking tegemoet te komen worden steeds meer zorgprogramma's ontwikkeld waarin onderlinge afspraken over case management (waarbij één persoon verantwoordelijk is voor de coördinatie van de zorg voor zowel patiënt als mantelzorgers), professionele ondersteuning in de vorm van bijvoorbeeld richtlijnen en een sociale kaart zijn vastgelegd.
Het Landelijk Dementie Programma (LDP) is een goed voorbeeld van een zorgprogramma dat op regionaal niveau op een groot aantal plaatsen in Nederland wordt uitgewerkt. In het LDP worden veertien probleemvelden gehanteerd die de belangrijkste problemen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers benoemen. Na inventarisatie onder patiëntenpanels bleek er een top vijf van probleemvelden te zijn:
- omgaan met gedrags- en stemmingsproblemen
- overbelasting van de mantelzorgers
- weerstand tegen opname
- niet- pluisgevoel/wat is er aan de hand en wat kan helpen
- miscommunicatie met zorgverleners
Uit de evaluatie van het LDP is gebleken dat een gespecialiseerde en onafhankelijke case manager/zorgtrajectbegeleider bij de begeleiding van de patiënt met dementie en diens mantelzorgers een grote toegevoegde waarde heeft. Mantelzorgers geven aan dat zij door de begeleiding van een case manager/zorgtrajectbegeleider en de ondersteuning van vrijwilligers beter de zorg aankunnen, beter weten om te gaan met de persoon met dementie en een luisterend oor ervaren. Bovendien verloopt de communicatie met zorginstanties beter en kan zorg snel worden ingeschakeld.
In kader van het LDP zijn enkele zgn. koploperregio's bezig met het opzetten van dementienetwerken in hun regio. Binnen deze netwerken werken verschillende zorgprofessionals samen om de continuïteit in zorg voor mensen met dementie te waarborgen. Hoewel zorgprogramma's op dit moment nog niet bewezen effectief zijn, is het een veelbelovende ontwikkeling. Uiteindelijke zullen deze ontwikkelingen resulteren in een zorgstandaard dementie. Zorgstandaarden vormen een belangrijke bouwsteen voor het beleid van de overheid ten aanzien van chronisch zieken.