Behandeling van de oorzaak

Omdat de etiologie van de diverse vormen van dementie nog niet geheel bekend is, bestaan er nog geen middelen die daar op zouden kunnen aangrijpen. De cholinerge hypothese, die postuleert dat stimulatie van het cholinerge systeem in de hersenen zou kunnen leiden tot functioneel herstel van mensen met Alzheimer dementie, ligt ten grondslag aan het gebruik van acetylcholinesteraseremmers. Hoewel er nog steeds discussie bestaat over de effectiviteit van de medicamenteuze behandeling van dementie, is er voldoende bewijs dat acetylcholinesterase(AchE)-remmers de progressie van de symptomen van milde dementie naar matige dementie kunnen remmen. Dit geldt voor alle drie de middelen: donepezil (niet op de Nederlandse markt), galantamine en rivastigmine. Het meeste bewijs voor effectiviteit is er bij Alzheimer dementie. Echter, er zijn ook aanwijzingen voor effecten bij vasculaire dementie, Lewy-body dementie en dementie bij de ziekte van Parkinson. Het nadeel van de AchE-remmers zijn de vaak optredende gastrointestinale bijwerkingen (m.n. misselijkheid en braken), waardoor veel patiënten het middel niet verdragen. Mogelijk dat deze bijwerkingen minder zijn bij de transdermale toediening (pleisters) van rivastigmine.

Dosering rivastigmine tablet:

• begindosering: 1,5 mg p.o. tweemaal per dag tijdens de maaltijd
• bij goed verdragen na minimaal twee weken verhogen met 1,5 mg p.o. per keer
• onderhoudsdosering: 2 dd 3-6 mg p.o.

Dosering rivastigmine pleister:

• begindosering: 4,6 mg/24 uur transdermaal
• bij goed verdragen na minimaal 4 weken verhogen tot aanbevolen onderhoudsdosering van 9,5 mg/24 uur transdermaal

Dosering galantamine:

• begindosering: 8 mg/dag p.o.
• na minstens 4 weken verhogen tot 16 mg/dag p.o.
• na nogmaals minstens 4 weken, indien nodig, verhogen tot 24 mg/dag p.o.

Een ander middel waarvan effecten op het beloop van dementie geclaimd worden is memantine. Memantine is een niet-competitieve NMDA-antagonist met matige affiniteit. Het blokkeert de effecten van pathologisch verhoogde concentraties van glutamaat die kunnen leiden tot neuronale disfunctie. Memantine heeft geringe positieve effecten bij matig tot ernstige Alzheimer dementie. Memantine wordt over het algemeen goed verdragen en heeft weinig bijwerkingen.

Dosering memantine:

• begindosering: gedurende de eerste week 5 mg p.o. per dag
• tweede week 10 mg p.o. per dag
• derde week 15 mg p.o. per dag
• vanaf de vierde week is de dosering 20 mg p.o. per dag

Het voorschrijven van cholinesteraseremmers en memantine gebeurt bij voorkeur in overleg met een specialist.