Stappenplan

Vastgesteld: 18-06-2010
Regiehouder: IKNL

Diagnostiek

Anamnese en lichamelijk onderzoek
Op indicatie aanvullend onderzoek (longfunctie, beeldvormend onderzoek, sputumkweek, endoscopisch onderzoek van keel, bronchus of oesofagus)

Beleid

Behandeling van de oorzaak
- antibiotica bij infecties van neusbijholtes of luchtwegen of van pneumonie
- behandeling van astma/COPD
- anticoagulantia bij longembolie
- corticosteroïden bij interstitiële longafwijkingen
- behandeling van gastro-oesofageale reflux
- stentplaatsing bij oesofagotracheale fistel
- behandeling van reflux
- wijziging van medicatie
- behandeling van hartfalen
- staken van roken
- radiotherapie:
  - uitwendig
  - endobronchiaal
- chemotherapie
- bij obstructie van de luchtwegen:
  - tracheotomie
  - plaatsen van een stent
  - intraluminale behandeling (laser, cauterisatie)
- punctie en/of drainage van pleuravocht
- bij vena cava superior syndroom:
  - radiotherapie of chemotherapie
  - stentplaatsing
Niet-medicamenteuze symptomatische behandeling
- bij productieve hoest:
- houdingsdrainage
- ‘huffen'
- assistentie bij het hoesten door middel van compressie van de thorax tijdens de uitademing.
- houdingsadviezen
- bij reflux: patiënt overeind/hoofdeinde van het bed op klossen
- vernevelen van fysiologisch zout
- bij ribfracturen: brede, strak aangelegde kleefpleister van wervelkolom naar sternu
Medicamenteuze symptomatische behandeling:
- dextromethorfan 4-6 dd 15 mg p.o.
- codeïne 6 dd 10-20 mg p.o. of slow release morfine 2 dd 10-20 mg
- bij therapieresistente hoestklachten: verneveling met lidocaïne 2% tot 4 dd 5 ml of met bupivacaïne 0,25% tot 6 dd 5 ml in combinatie met salbutamol: 0,5-1 ml van een 0,5% oplossing
- bij onvoldoende effect van opioïden: paroxetine 1 dd 20 mg p.o.
- corticosteroïden (prednison 1 dd 30-60 mg of 1 dd 4-8 mg dexamethason p.o.) bij centrale obstructie, lymphangitis carcinomatosa, pneumonitis door radiotherapie of chemotherapie en vena cava superior syndroom
- luchtwegverwijders bij COPD

Bewijsvoering

Tabel 1 Niveau van bewijsvoering richtlijn Hoesten 2010
Behandeling	Niveau van bewijsvoering	Referentie(s)
Niet-medicamenteuze maatregelen	4
Dextromethorfan	3	Eddy 1969^A, Homsi 2001, Matthys 1983^A
Codeïne en andere opioïden	3	Eddy 1969^A, Homsi 20016 en 2002, Luporini 1998, Matthys 1983^A
Paroxetine	4	Zylicz 2004a, Zylicz 2004b
Gabapentin	4	Mintz 2006
Corticostosteroïden	4
Inhalatie van lokaalanesthetica	3, 4	Almansa-Pastor^A, Udezue 2001^A

^A Bij hoest door benigne aandoeningen

Niveau 1 = gebaseerd op systematische review of ten minste twee gerandomiseerde onderzoeken van goede kwaliteit
Niveau 2 = gebaseerd op ten minste twee vergelijkende klinische onderzoeken van matige kwaliteit of onvoldoende omvang of andere vergelijkende onderzoeken
Niveau 3 = gebaseerd op 1 vergelijkend onderzoek of op niet-vergelijkend onderzoek
Niveau 4 = gebaseerd op mening van deskundigen