Workshop 'Sterven met de oorlog; Omgaan met oorlogs- en geweldsgetroffenen in hun laatste levensfase'

Veel Nederlanders die in de laatste fase van hun leven zijn, hebben bewust de oorlog beleefd. Een aantal van hen heeft traumatische gebeurtenissen meegemaakt. Bij het verouderingsproces kan de oorlog in verhevigde mate terugkomen. Herinneringen aan, en gevoelens van deze gebeurtenissen, die lang onderdrukt konden worden, dringen zich ongewild op. Voor betrokkene zelf en voor de omgeving is dit soms moeilijk te begrijpen. Bij het stervensproces worden nog meer gevoelens en herinneringen aan de oorlog geactiveerd. De existentiële angst van doodsdreiging wordt door de naderende dood getriggerd, evenals de onmacht volstrekt  overgeleverd te zijn. Allerlei situaties of gebeurtenissen uit de directe omgeving kunnen aanleiding zijn tot veel spanningen, verdriet, angst en woede, depressiviteit of extreme geagiteerdheid. Traumatische gebeurtenissen beperken zich echter niet tot oorlog. Ook ervaringen als bijvoorbeeld huiselijk geweld, incest, vredesmissies, vervolging (denk aan vluchtelingen) kunnen gelijke effecten hebben.

Inhoud workshop
In deze gezamenlijke scholing van de netwerken palliatieve zorg uit de regio's Oost-Veluwe en Zutphen wordt ingegaan op sterven met de oorlog en op de betekenis van het oorlogsverleden van betrokkene op het gezin. Ook wordt het aspect belicht hoe de eigen (oorlogs-)achtergrond van de vrijwilliger/professional eventueel mee kan resoneren met die van de patiënt. Met behulp van casuïstiek wordt  vervolgens besproken wat adequate reacties van de vrijwilliger zijn als deze problematiek opspeelt in de terminale fase.

Wat levert het op?
Deelnemers krijgen door de workshop inzicht in de late gevolgen van oorlog en geweld bij het stervensproces, en krijgen handreikingen aangeboden hoe om te gaan met iemand in de terminale fase van zijn leven, wanneer oorlogsherinneringen opspelen.  Reacties van deelnemers maken duidelijk dat deze workshop in een behoefte voorziet, zoals:  

Het onderwerp oorlog mooi doorverwezen naar huidige situaties  /  Informatief, vernieuwend, bevlogen /  Met elkaar over zo’n gevoelig onderwerp te mogen praten / Praktijkvoorbeelden en deskundigheid in begrijpelijke taal  / Inzicht om mensen met oorlogservaringen te herkennen en eventueel te helpen / Handvaten gekregen hoe je met een trauma om kunt gaan / Bewustwording / Prettig ook de handouts  / Kort, bondig, duidelijk en praktisch  / Combinatie theorie- en casusbesprekingen  / Vol passie en bevlogen geluisterd  / Ik heb genoten: licht, luchtig en kennisvol!

Accreditatie bij V&VN is aangevraagd.

Meer informatie

• Flyer en aanmelden
• Aanmelden voor scholing regio Zutphen
• Docent: Josée Netten, Psychologe en cultureel antropologe. Vanaf 2003 beleids- onderzoeker/-adviseur en trainer in het veld van nazorg bij ingrijpende gebeurtenissen. Zij heeft hierdoor veel expertise en kennis met betrekking tot getroffenen van grootschalige schokkende gebeurtenissen zoals rampen, terrorisme en oorlog. Zij is trainer bij ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld en tevens Algemeen secretaris van de Stichting 1940-1945.