Voorspellende waarde van de ‘surprise question’ bij idiopathische longfibrose

Introductie

Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) is een progressieve en dodelijke ziekte met een prognose van drie tot vijf jaar zonder behandeling. Het beloop van IPF is wisselend, van een langzame achteruitgang tot een acute verslechtering met soms de dood tot gevolg. Het beloop voor de individuele patiënt met IPF is moeilijk te voorspellen, waardoor de zorg voor de laatste levensfase vaak onvoldoende op de patiënt kan worden afgestemd. De surprise question: 'Zou het u verbazen als de patiënt binnen een jaar is overleden', wordt bij verschillende aandoeningen toegepast om de laatste levensfase te markeren, echter het gebruik hiervan is niet onderzocht in IPF. Het doel van deze studie is om te onderzoeken wat de voorspellende waarde is van de surprise question bij patiënten met IPF. 

Methodiek 

Dit was een prospectief observationeel onderzoek onder patiënten met IPF die onder controle zijn op de polikliniek longziekten in het Erasmus MC. Zorgverleners beantwoordden de surprise question voor elke geïncludeerde patiënt. Vervolgens werden patiënten een jaar vervolgd, waarbij klinische data en overlijdensdata werden bijgehouden. We hebben de sensitiviteit, specificiteit, negatief en positief voorspellende data van de surprise question voor éénjaars mortaliteit berekend. Ook hebben we onderzocht welke factoren geassocieerd waren met overlijden.  

Resultaten 

In totaal hebben 140 patiënten aan de studie deelgenomen. Eénjaars mortaliteit was 20%. Zorgverleners identificeerden patiënten met een overleving van minder dan één jaar met een sensitiviteit van 68%, een specificiteit van 82%, een positief voorspellende waarde van 49% en een negatief voorspellende waarde van 91%. In een model met andere klinische factoren was de surprise question de beste voorspeller voor overlijden.  

Conclusie/aanbevelingen 

De surprise question kan een nuttige en efficiënte tool zijn voor het vroeger starten van proactieve zorgplanning (advance care planning) in patiënten met IPF.  

Relevantie voor praktijk 

• Het routine gebruik van de surprise question in de zorg voor patiënten met IPF kan het bewustzijn voor palliatieve zorg behoeften van patiënten vergroten.
• Door het gebruik van de surprise question kan er eerder gefocust worden op proactieve zorgplanning.

Naar de publicatie

Moor, C.C., et al (2021) The Value of the Surprise Question to Predict One-Year Mortality in Idiopathic Pulmonary Fibrosis: A Prospective Cohort Study. Respiration 100(8);780-785