Van gebrek aan focus naar concrete actie 
Publicatie

Van gebrek aan focus naar concrete actie 

  • Datum publicatie 16 december 2024
  • Auteur Anja te Mebel & Selina van Loon 
  • Soort publicatie interview
Laatst geactualiseerd: 16 december 2024

De Zelfevaluatie Palliatieve Zorg voor zorgorganisaties geeft de organisatie een kijkje in de eigen keuken en maakt inzichtelijk welke verbeterpunten er zijn. Voor dit artikel spraken we met Esther Soff, gespecialiseerd wijkverpleegkundige Palliatieve en Oncologische zorg, Dora van den Berg, locatiemanager Revalidatiecentrum Zuiderhout, en Irénée Wolfs, locatiemanager Woonzorgcentrum De Houttuinen, van Zorgbalans. Deze ouderenzorgorganisatie startte in de zomer van 2023 met de Zelfevaluatie. Met als doel om meer inzicht te krijgen in waar de organisatie staat op het gebied van palliatieve zorg en waar de focus ligt. Wat inspireerde Zorgbalans om de Zelfevaluatie te doen en wat heeft de Zelfevaluatie hen opgeleverd?   

Focus en structuur 

Dora: “We zijn een grote organisatie, met 13 woonzorglocaties, een grote tak van thuiszorg en ontmoetingscentra. Het is een uitdaging om binnen zo’n grote organisatie voldoende aandacht te geven aan palliatieve zorg. Wanneer we de locaties of thuiszorg vragen waar de behoeftes liggen is het antwoord altijd deskundigheidsbevordering. Daarom werken we nauw samen met het palliatief oncologie team en geven we ook veel bijscholingen bijvoorbeeld over pijn. 

Elke dag bieden we palliatieve zorg aan mensen in de palliatieve fase. Deze specifieke zorg heeft bij ons veel aandacht nodig.” Zorgbalans worstelde met de vraag waar de focus moet liggen. Is dat bij de komst van nieuwe patiënten? Of bij mensen in de stervensfase? Dora: “We kregen geen eenduidige antwoorden op deze vragen. Daarom wilden we meer inzicht in waar de zorgorganisatie staat op het gebied van palliatieve zorg en in focus voor de komende jaren, om meer gestructureerd te werken.” Om antwoord te krijgen op de eerdergenoemde vragen is zorgorganisatie Zorgbalans in 2023 gestart met de Zelfevaluatie. 

 
Dora van den Berg, locatiemanager Revalidatiecentrum Zuiderhout
Zorgbalans
 

Irénée Wolfs, locatiemanager Woonzorgcentrum De Houttuinen Zorgbalans


Thermometer 

Irénée: “We ervaren in de zorg veel frustratie. Verschillende opvattingen over palliatieve zorg tussen artsen en de zorg. Dit leidt mogelijk tot wrijving in de laatste levensfase. Met de Zelfevaluatie maken we pas op de plaats. We gebruiken dit instrument als een thermometer om antwoord te krijgen op de vraag: waar staan we nu?  

Het uitvoeren van een Zelfevaluatie kost tijd en energie en dit is niet makkelijk naast het huidige werk. Daarom zijn Dora en Irénée op zoek gegaan naar een trainee voordat ze startten met de Zelfevaluatie. Dora: “Een groot draagvlak van de Zelfevaluatie binnen de organisatie is van belang, want het vraagt tijd en energie van mensen.” De trainee werd aangesteld voor een aantal maanden. Dora: “De trainee kreeg een andere baan, met als gevolg dat de Zelfevaluatie binnen enkele maanden moest plaatsvinden.” Zorgbalans liet zich niet uit het veld slaan en zette haar schouders eronder. Dora: “Als we het nu niet doen, dan glipt het door onze vingers. We wisten niet hoe we het anders voor elkaar moesten krijgen.” 

Dossiers uitpluizen 

De organisatie enthousiasmeren om bij te dragen aan de Zelfevaluatie is goed gelukt. Irénée: “Collega’s hebben hun uiterste best gedaan om in de zomer de voorbereidingen te treffen voor het eerste deel van de Zelfevaluatie: het dossieronderzoek. Dat betekende letterlijk dossiers uitpluizen, niet het leukste zomerkarweitje!” Voor het dossieronderzoek benaderden Irénée en Dora de trainee en (locatie)verpleegkundigen om met hun zienswijze de vragen te beantwoorden.  

Focusgroepen 

Irénée: “Voor de overige delen van de Zelfevaluatie hebben we focusgroepen ingericht met zorgverleners: een focusgroep intra- en extramuraal en een focusgroep met artsen. In deze focusgroepen zaten mensen met verschillende disciplines, met minimaal niveau 3 en verpleegkundigen. Overigens was de arts ook een verpleegkundig specialist, dat was twee in één!” 

Resultaten 

Dora: “Na de uitvoering van de Zelfevaluatie hebben we drie actiepunten opgesteld voor focus tot 2026.” 

Deskundigheid 

Dora: “Het eerste speerpunt van Zorgbalans is deskundigheid. Hiervoor ontwikkelden we een e-learning binnen Zorgbalans. Iedere medewerker moet deze doorlopen. Voor de thuiszorg hebben we dit al ontwikkeld en voor intramuraal gaan we daarop aansluiten met een aangepaste e-learning, zoals andere video’s. De wens is dat alle medewerkers binnen Zorgbalans de e-learning volgen. Zo heb je onderwerpen als palliatieve zorg en de stervensfase ingebakerd.”  

Verdieping 

Het tweede speerpunt is verdieping. Dora: “Door verdiepingsmodules te ontwikkelen willen we verzorgers en verpleegkundigen ondersteunen met het starten van een gesprek over de laatste levensfase met mensen die bij ons komen wonen. We praten makkelijk over de bingo of andere leuke dingen. Maar om het gesprek te starten met bewoners of mantelzorgers over de laatste levensfase blijkt toch ingewikkeld. Met aandacht voor dit thema willen we het onderwerp bespreekbaar maken.” 

Documentatie

Tot slot is documentatie het derde speerpunt. Dora: “We willen de documentatie en rapportage van de gemaakte afspraken verbeteren. De wens is dat we het rapportagesysteem toegankelijk maken voor alle medewerkers. Mét inbedding van de meetinstrumenten, want deze worden nu weinig gebruikt. Hiermee willen we eenduidigheid creëren. Zo weten we welke meetinstrumenten artsen en zorgverleners gebruiken, bijvoorbeeld bij pijnlast.” Esther: “Vooral in de thuissituatie is het van belang om klachten goed in beeld te brengen in de palliatieve fase. Dit is op dit moment onvoldoende gestructureerd en geborgd in het dossier.” 

Bevestiging onderbuikgevoel 

De verwachtingen en resultaten van de Zelfevaluatie blijken bij Zorgbalans niet zo ver van elkaar te liggen. Dora: “Tijdens het dossieronderzoek konden we stellen dat rapporteren niet goed gaat. Dit was een bevestiging van ons onderbuikgevoel. Gericht beleid op rapporteren was ook een voelbare noodzaak binnen de organisatie. Een juiste manier van rapporteren helpt ons.” 

Onder druk in de laatste levensfase 

Irénée vult aan: “Opvallend in het gesprek met de artsen was het gevoel dat zij onder druk staan in de laatste levensfase. Zorgverleners voelen zich niet gehoord of begrepen of zijn niet voldoende onderlegd, waardoor de druk om te handelen in de laatste levensfase bij de arts ligt.  
Andersom geldt dit ook. Artsen begrijpen nu beter waar de zorg tegenaan loopt. Bijvoorbeeld wanneer de arts van mening is dat zijn gespreksrapportage voldoende is. Op momenten dat men besluiten moet nemen, blijkt de praktijk weerbarstiger. Bij Zorgbalans zitten we, in principe, op dezelfde lijn. Het is de weg ernaartoe die soms tot frictie leidt.”  

Dora vertelt hierover: “Een mooi voorbeeld deed zich voor tijdens de klankborgroep, waarbij een arts het onbegrip van de verzorgenden en verpleegkundigen voelde. Zo ervaar je verschillende perspectieven in een klankbordgroep en ga je samen in gesprek hierover.

Handen en voeten

Tot slot vertelt Dora: “Wil je helder krijgen waar je staat op het gebied van palliatieve zorg? En op basis van deze uitkomsten een plan maken voor de toekomst? Doe dan de Zelfevaluatie!” Irénée vult aan: “De Zelfevaluatie heeft ons veel handen en voeten gegeven aan hoe het echt gaat in de praktijk. Het biedt aanknopingspunten waarmee we aan de slag kunnen gaan!” 

Over Zorgbalans 

Zorgbalans is een ouderenzorgorganisatie in de regio Kennemerland en Zuid-Holland Noord met  huishoudelijke ondersteuners, thuiszorgteams, specialistische teams, ontmoetingscentra, woonzorgcentra en behandelcentra. Zorgbalans biedt met ruim 3.600 eigen professionele medewerkers en 900 vrijwilligers zowel tijdelijke als langdurige zorg en ondersteuning.  

Voor meer informatie: www.zorgbalans.nl

Laatst geactualiseerd: 16 december 2024
Niet gevonden wat je zocht?
Mail de redactie
Mail de redactie met jouw evenement, nieuws of tool waar anderen baat bij kunnen hebben. Suggesties of klachten over informatie zijn ook zeer welkom. Met jouw inbreng kunnen we Palliaweb verbeteren.