Positief effect van fan bij dyspnoe voldoende onderzocht

Dat de luchtstroom van een fan klachten van dyspnoe kan palliëren, is bekend. Maar welke meerwaarde heeft de fan boven advies en nader onderzoek?

Inleiding

Het is bekend dat de luchtstroom van een fan klachten van dyspnoe kan palliëren. Voor een klein bedragje kun je een mini-fan (op batterijen) kopen die gemakkelijk in de hand te houden is en waarmee je een bescheiden luchtstroom op het gezicht van de kortademige patiënt kunt richten. Een internationale studiegroep (Groot-Brittannië, Australië en Hong Kong) heeft een fase II onderzoek gedaan waarin, na centrale randomisatie, de ene helft van de patiënten alleen advies kreeg en de andere helft advies kreeg én een mini-fan. De deelnemers hadden verschillende onderliggende ziektes en hadden een loopafstand van minder dan 100 meter. Zij waren in hun eigen omgeving en de evaluatie vond plaats door middel van scorelijsten en een semigestructureerde vragenlijst. Doel van het onderzoek was het bepalen van de voorwaarden voor een fase III studie naar het effect van de fan op kortademigheid, activiteiten, zelfvertrouwen en belasting van mantelzorgers.

Resultaten

Van 97 gescreende patiënten werden 49 gerandomiseerd en hebben 43 de trial geheel doorlopen. Slechts tien mantelzorgers dede mee en daarvan hebben zeven de studie voltooid. Aan het eind van de studie was er geen significant verschil tussen de groepen in scores op kortademigheid en inspanningstolerantie, maar uit de interviews bleek dat de fan door de deelnemers positief gewaardeerd werd. Ze gebruikten de fan voor, tijdens en na inspanning. Sommigen gebruikten de fan in plaats van hun inhalator met bèta-mimetica. Juist het feit dat zij zelf het gebruik konden bepalen, bleek van belang voor hun kwaliteit van leven.

Commentaar

Hoewel een fase III studie goed mogelijk is, hebben de onderzoekers hiervan afgezien. De fan is goedkoop en onschadelijk. Het gebruik is eenvoudig en de inzet in het dagelijks leven is uiteenlopend. Hun lovenswaardige conclusie is dat het geld, nodig voor een dergelijke studie, beter te gebruiken is!

Over de publicatie

Johnson, M.J., et al, (2016). A Mixed-Methods, Randomized, Controlled Feasibility Trial to Inform the Design of a Phase III Trial to Test the Effect of the Handheld Fan on Physical Activity and Carer Anxiety in Patients With Refractory Breathlessness. J. Pain Symptom Manage 2016:51;807-815.

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie december 2017. Alle e-pal-artikelen staan hier.