Ouderenzorg kan profiteren van traditionele Chinese geneeskunde

Traditionele Chinese geneeskunde (TCG) lijkt een vreemde eend in de bijt van onze medische cultuur. Toch valt een lans te breken voor het integreren van TCG in de ouderenzorg. Yun-Tai Chen en collega’s, Taiwanese experts op het gebied, doen dat in een artikel in het Journal of Geriatric Medicine and Gerontology.

Zij wijzen op de overeenkomst tussen de principes van TCG en de idee van holistische zorg. Ook TCG benadrukt de verwevenheid van lichamelijke, psychologische en spirituele aspecten. Daarbij zijn haar therapieën veel vriendelijker en veiliger voor ouderen. Er is ook groeiend wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van TCG in de zorg voor ouderen

TCG omvat een verscheidenheid aan technieken, waaronder kruidengeneeskunde en dieettherapie, manuele therapieën (acupunctuur en massage) en ‘mind-body’ oefeningen (Tai Chi en Qi Gong). In zijn artikel geeft Yun-Tai Chen c.s. een kort overzicht van succesvolle therapieën.

Samenvatting

Zo is Tai Chi bewezen effectief voor het verbeteren van het evenwicht bij inactief geworden ouderen die het risico van vallen lopen. Vallen is een belangrijke oorzaak van voortijdig overlijden van ouderen.

Guilu Erxian Jiao (GEJ) is in Taiwan een veel gebruikt kruidenmiddel voor de preventie van knie-artrose. Onderzoeksresultaten tonen dat oudere mannen met knie-artrose die gedurende twaalf weken GEJ gebruikten een significante verbetering van de spierkracht van de onderste ledenmaten lieten zien. Ook werden dalingen in pijnscores gevonden. De behandeling werd goed verdragen en veroorzaakte geen opvallende veranderingen in lever- en nierfunctie.

Acute en chronische pijn behoren tot de vaakst voorkomende klachten van ouderen. Verschillende systematische reviews en meta-analyses laten zien dat acupunctuur, vergeleken met placebo acupunctuur en geen behandeling, voor pijnverlichting zorgt. Acupunctuur is onder normale omstandigheden heel veilig.

Stabiele ischemische hartziekte (SIH) en hartfalen (HF) worden geassocieerd met geringe functionaliteit en kwaliteit van leven. De meeste patiënten met deze chronische ziekten zijn ouder. SIH-patiënten die gedurende twaalf weken een acupunctuurbehandeling kregen lieten tussenliggende effecten zien in cardiale autonome modulatie, die werd gemeten door de hartslagvariatie vast te stellen. De hartslagvariatie, geassocieerd met hartstilstand, werd geringer. Acupunctuur kan ook worden voorgesteld als een additionele therapeutische strategie om de inspanningstolerantie van patiënten met HF te verbeteren, met potentieel als uitkomst een betere skeletspierfunctie.

Beroerte is één van de meest voorkomende oorzaken van invaliditeit bij ouderen. Gedurende de herstelperiode na een beroerte kan acupunctuur een gunstig effect hebben in de zin van minder afhankelijkheid en algemene neurologische problemen.

Bevorderen van de kwaliteit van de zorg en uitstel van verslechtering van de gezondheidstoestand zijn de twee belangrijke doelen van de langdurige zorg. Acupunctuur, toegepast als een alternatieve of toegevoegde behandeling, blijkt effectief bij lichte amnestische cognitieve beperking. Tai Chi kan worden voorgeschreven als aangewezen oefening om functies te verbeteren bij patiënten met lichte tot matige Parkinson.

Zelfs in de laatste levensfase, zo wijst onderzoek uit, kan het combineren van traditionele Chinese geneeswijzen met hospice- en/of palliatieve zorg bijdragen aan het welbevinden van patiënten. Er is bewijs dat toepassing van acupunctuur in de palliatieve fase pijn, misselijkheid, vermoeidheid, benauwdheid enz. kan verminderen.

Yun-Tai Chen en collega’s overwegen dat bewijs van hoge kwaliteit met een robuuste onderzoeksopzet en grote steekproeven nooit voldoende is. Ook nodig is het ontwikkelen van de creatieve methodologie van studieontwerp en analyse voor multidimensionale benaderingen zoals acupunctuur. Ondanks theoretische obstakels en ontmoedigende praktijken vertrouwen de Taiwanese onderzoekers erop dat meer academische centra zich gaan inzetten voor integratie van TCG in de gezondheidszorg voor ouderen.

Commentaar

Dit lijkt behoorlijk positief. Echter, voordat deze geneeswijzen toegepast kunnen worden dient nog heel wat goed onderzoek verricht te worden. De Cochrane Collaboration komt telkens weer tot deze conclusie als onderzoeken naar acupunctuur en Chinese kruidentherapie kritisch bekeken worden. Voor wie geïnteresseerd is: kijk kritisch naar de literatuurverwijzingen. Zo is bijvoorbeeld het onderzoek naar GEJ ongeblindeerd uitgevoerd.

Naar de publicatie

Yun-Tai, C., et al. (2019). Integrating Traditional Chinese Medicine (TCM) into Health Care of Elderly – A Short Review. JGMG
 

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie december 2019. Alle e-pal-artikelen staan hier.