Methadon: prima combinatie met andere opioïden

Samenvatting 

Methadon is uniek omdat het zowel tegen nociceptieve als neuropathische pijn werkzaam is. Een nadeel is het risico van overdosering door stapeling. De European Association for Palliative Care (EAPC) adviseert dat methadon alleen door ervaren artsen wordt voorgeschreven. Dit onderzoek beschrijft het gebruik van methadon bij de behandeling van pijn bij terminale patiënten in Zweden. 

Methode 

In palliatieve zorg gespecialiseerde intra- en extramurale organisaties beantwoordden voor elke overleden patiënt een vragenlijst over methadongebruik. 

Resultaten 

Van de 133 uitgenodigde palliatieve zorgorganisaties deden 60 (45%) organisaties uit heel Zweden mee. Elke organisatie verzamelde gegevens gedurende twaalf maanden. Er werden 4.780 vragenlijsten geretourneerd. Methadon werd voorgeschreven aan 410 (9%) van de patiënten. Bij 96% van hen werd methadon voorgeschreven naast een reeds eerder gestarte behandeling met een ander opioïd, meestal wegens onvoldoende effect ervan bij gemengde nociceptieve en neuropathische pijn. De gemiddelde methadondosis was bij aanvang 7 mg per dag, bij overlijden 21 mg. Bij 94% werd hiermee voldoende pijnstilling bereikt. 20% had milde bijwerkingen.  

Discussie 

Methadon wordt in Zweden dus redelijk vaak gebruikt bij de behandeling van complexe pijn aan het eind van het leven. Dat gebeurt voornamelijk in combinatie met andere opioïden (meestal bij kanker), bijna altijd met goed effect en zonder belangrijke bijwerkingen. Dit lijkt dus effectief te zijn, maar is nog niet evidence-based.  

Conclusie 

De toevoeging van een lage dosis methadon aan een ander opioïd is een goed ingeburgerde werkwijze in de Zweedse palliatieve zorg en lijkt een veilige manier om de unieke farmacologische eigenschappen van methadon te benutten, vooral bij patiënten met complexe pijn bij kanker aan het eind van het leven. Er is behoefte aan RCT’s om de effectiviteit van methadon te bevestigen.  

Commentaar 

Het lijkt onderhand tijd om methadon een serieuzere plek te geven bij de behandeling van complexe pijn, eventueel in combinatie met andere opioïden. 

Over de publicatie

Fürst, P., et al (2020). The Use of Low-Dose Methadone as Add-On to Regular Opioid Therapy in Cancer-Related Pain at End of Life: A national Swedish Survey in Specialized Palliative Care. Journal of Palliative Medicine 23(2);226-232. 

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie november 2021. Alle e-pal-artikelen staan hier.