Het bepalen van grenzen in de zorg voor terminale patiënten

Samenvatting

In de zorg voor ongeneeslijk zieken moet regelmatig de balans worden opgemaakt tussen het wel of niet aangaan van invasieve procedures of andere interventies. Om goede zorg te waarborgen en onnodige interventies te voorkomen moeten artsen daarom anticiperen. Het artikel geeft een handvat hoe dit te doen. Een eerste stap om overbehandeling te voorkomen is het inzamelen van informatie door beide partijen. Voordat de arts van wal steekt met de medische technische mogelijkheden, moet er geluisterd worden naar de patiënt en diens familie. Wat begrijpen zij van de situatie? Wat zijn de verwachtingen?

De volgende etappe is het toelichten van die verwachtingen en irreële ideeën reëel maken. Goede medische zorg betekent niet dat al het technisch mogelijke gedaan wordt. Vervolgens moet de arts exploreren wat belangrijk is voor de patiënt. Religie navragen hoort hierbij. Pas dan komt de mening van de arts naar voren, die ook advies mag geven. Dit kan zowel de patiënt als diens naasten van een eventueel schuldgevoel verlichten om zich geheel verantwoordelijk voor de uitkomst te voelen.

In het stuk wordt gesteld dat mensen vaak niet beseffen wat het verzoek om 'alles uit de kast te halen' inhoudt. Zo kan het leiden tot overbehandeling. Bovendien is 'niet alles doen' niet hetzelfde als 'niets doen'. Op hun beurt vragen artsen vaak niet wat 'alles uit de kast' betekent, en wat de verwachtingen daarover zijn. Door dat helder te krijgen kan er een balans worden opgemaakt. De kunst is vervolgens om samen te kijken wat tot beste zorg leidt.

Commentaar

Deze analyse lijkt geschreven voor artsen in het ziekenhuis, maar huisarts en verpleegkundigen hebben te maken met grenzen van zorg en kunnen uit dit stuk inspiratie halen.

Over de publicatie

Braun, U.K., et al (2007). Defining limits in care of terminally ill patients. BMJ 2007; 334: 239-241.

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie december 2017. Alle e-pal-artikelen staan hier.