Tijdig praten over het levenseinde (boek)

Het is voor patiënten vaak nog onvoldoende duidelijk wat palliatieve zorg is en wat de mogelijkheden zijn. Om patiënten en hun naasten te ondersteunen bij hun vragen over palliatieve zorg, is dit e-book gelanceerd. Het helpt hen zich voor te bereiden op bijvoorbeeld de gesprekken die nog gaan volgen en om een goed beeld te krijgen van wat ze kunnen en mogen verwachten van zorgverleners. 

De handreiking biedt ook aanknopingspunten voor artsen om met de patiënt die binnen afzienbare tijd komt te overlijden, het gesprek aan te gaan over grenzen, wensen en verwachtingen rond het levenseinde.

De tekst is gebaseerd op het Kwaliteitskader palliatieve zorg. Hierin staan de afspraken die vertegenwoordigers van patiënten, naasten, ouderen, zorgverleners en zorgverzekeraars in 2017 hebben gemaakt over goede palliatieve zorg.

In de handreiking komen de volgende kwesties aan bod:

• tijdig praten over het levenseinde
• palliatieve zorg
• beslissingen over een behandeling en vertegenwoordiging
• als de patiënt zelf het levenseinde wil (laten) bespoedigen
• wilsverklaringen
• interviews artsen
• ondersteuning en informatie

Voor het onderwijs is de handreiking te gebruiken als achtergrondmateriaal voor lessen over proactieve zorgplanning (ook wel: advance care planning). Zie voor meer informatie over proactieve zorgplanning in de palliatieve fase de richtlijn Proactieve Zorgplanning (Pallialine, juni 2023).

Naar het materiaal
 

Licentie

Creative commons: by-nc-sa
 

Dit materiaal is door de projecten Pasemeco en/of Edupal (2020) en door de screeningscommissie Optimaliseren Onderwijs Palliatieve Zorg (O²PZ) (2021) aangemerkt als geschikt onderwijsmateriaal voor het initieel onderwijs en bij- en nascholing.