Voorkomen van burn-out vergt meer dan individuele aanpak

Bijna alle zorgprofessionals in de palliatieve zorg ondernemen verschillende activiteiten om in balans te blijven. Toch geeft ongeveer een kwart aan dat dit onvoldoende is. Dit blijkt uit de cross-sectionele studie van Anne-Floor Dijxhoorn (IKNL) en collega’s. Om werk-gerelateerde stress en burn-out te voorkomen, zijn ook interventies nodig, die gericht zijn op veranderingen binnen het team en de organisatie.

Zorgprofessionals ervaren hun werk als heel waardevol. Tegelijk vraagt dit werk ook veel, onder andere door de vierdimensionale benadering van palliatieve zorg. Daarnaast worden zij geconfronteerd met lijden en sterven. Bijna 1 op de 5 van de respondenten geeft aan last te hebben (gehad) van klachten als gevolg van werk-gerelateerde stress. Dit terwijl er een groeiende behoefte is aan palliatieve zorg in de komende jaren, onder andere door vergrijzing en omdat mensen langer leven met levensbedreigende ziekten. Een gezond personeelsbestand is daarom van vitaal belang.

Zorgprofessionals doen zelf al veel

Van de 179 respondenten uit de studie, allen leden van de beroepsvereniging Palliactief, had 69% een gemiddelde burn-out score en 2% scoorde hoog of heel hoog. Verder heeft 7% zich wel eens ziek moeten melden wegens symptomen van burn-out. De zorgprofessionals die stress op het werk ervaren, lopen vooral aan tegen organisatorische problemen, zoals hoge werkdruk, administratieve lasten en lange werkdagen. Anne-Floor Dijxhoorn: 'Zelf doen zorgprofessionals van alles om hun werk-privébalans gezond te houden. Zij praten met collega’s over impactvolle gebeurtenissen en ondernemen dingen in hun vrije tijd, zoals wandelen, sporten of tuinieren. Toch geeft bijna een kwart aan, dat deze individuele activiteiten niet voldoende zijn.'

Aanpak op meer niveaus nodig

Een benadering op zowel individueel als op team- en organisatieniveau is nodig om het risico op burn-out effectief te verkleinen. Waar de zorgprofessionals behoefte aan hebben, is het kunnen delen van impactvolle gebeurtenissen binnen het team, zich emotioneel veilig voelen binnen hun team en een minder hoge werkdruk. Onderwijs over palliatieve zorg lijkt een beschermende factor te zijn. De meeste respondenten in deze studie hebben ruime ervaring met het verlenen van palliatieve zorg. Dat en een hogere leeftijd, lijken eveneens van invloed te zijn op het voorkomen van werk-gerelateerde stress.

Bewustzijn en verantwoordelijkheid

Als gevolg van de huidige COVID-19-pandemie is het bewustzijn van het belang van het psychosociale welzijn van zorgprofessionals toegenomen. Veel zorgorganisaties zijn tijdens deze uitbraak begonnen met psychosociale ondersteuning van zorgverleners. Hopelijk draagt deze toegenomen bewustwording bij aan een verandering bij zorgorganisaties over hun verantwoordelijkheid bij het aanpakken van het psychosociale welzijn van hun zorgprofessionals, en het voorkomen van werk-gerelateerde stress.