Lichte daling aantal door VPTZ-vrijwilligers ondersteunde cliënten in coronajaar 2020
In 2020 zijn maar liefst 11.743 cliënten in de laatste fase van hun leven door VPTZ-vrijwilligers begeleid; thuis, in hospices of in zorginstellingen. In totaal hebben deze vrijwilligers ruim 1,3 miljoen uur ondersteuning geboden.
Dit blijkt uit bijgaande VPTZ registratierapportage 2020. De vereniging Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ Nederland) is de koepel voor organisaties die, met inzet van vrijwilligers, mensen ondersteunen in de laatste fase van hun leven. Elk jaar verzamelt VPTZ Nederland informatie van haar lidorganisaties op het gebied van cliënten, vrijwilligers, coördinatoren en financiën. Deze wordt gepresenteerd in de VPTZ Registratierapportage. De rapportage geeft een compleet beeld van het werk van de leden van de vereniging.
Het jaar 2020 was als gevolg van corona een impactvol jaar. De leden zagen zich voor grote uitdagingen geplaatst. Meerdere organisaties moesten de deuren tijdelijk sluiten of hadden minder bedden beschikbaar. Ook werd er minder een beroep gedaan op vrijwilligers in de thuissituatie. Dit is terug te zien in de aantallen cliënten in 2020: ten opzichte van 2019 was er over het geheel een daling van 11%.
Nieuwe vrijwilligers
Opvallend is dat het aantal vrijwilligers dat actief is in de palliatieve terminale zorg blijft stijgen. Het feit dat vrijwilligers tijdelijk niet konden worden ingezet in 2020 was voor hen geen reden om definitief te stoppen met het vrijwilligerswerk. Ook bleken organisaties in staat nieuwe vrijwilligers aan zich te binden. Ruim 12.000 opgeleide VPTZ-vrijwilligers waren in 2020 verbonden aan VPTZ-lidorganisaties.
'Wij zijn trots op wat onze leden ondanks de coronacrisis gedaan en bereikt hebben. Ook in 2020 hebben onze vrijwilligers een enorme bijdrage geleverd aan het mogelijk maken van een waardig levenseinde op de plek van voorkeur. Ze zijn door hun manier van aanwezig zijn niet alleen onmisbaar voor de cliënt zelf, maar ook voor diens naasten en het zorgpersoneel', aldus Carla Aalderink, directeur VPTZ Nederland.
Samenwerken cruciaal
Een trend die zich de laatste jaren voordoet, is dat er steeds minder mensen thuis worden begeleid door vrijwilligers. Dit terwijl uit onderzoek blijkt dat het merendeel van de mensen graag thuis wil sterven. De ontwikkeling hangt ongetwijfeld samen met het ontbreken van voldoende beroepsmatige zorg in de thuissituatie, waarover diverse organisaties onlangs de noodklok luidden.
Carla Aalderink: 'Vrijwilligers kunnen een belangrijke rol spelen in de laatste levensfase. De inzet van vrijwilligers komt echter regelmatig niet of te laat op gang. Vaak omdat het eenvoudigweg niet bekend is bij zorgverleners dat zij deze vrijwilligers kunnen inschakelen. Elkaar kennen en beter samenwerken is hier het cruciale punt. Wij zetten ons ervoor in om de samenwerking tussen alle relevante partijen (zoals thuiszorgaanbieders en huisartsen) te verbeteren, zodat vrijwilligers vaker én tijdig kunnen worden ingezet. Laten we er met elkaar voor zorgen dat iedereen kan overlijden op de plek van voorkeur.'