Zingeving na verlies bij nabestaanden tijdens de COVID-19 pandemie (de CO-LIVE studie)
- Datum publicatie 9 maart 2023
- Auteur Vieveen, M.J.M., Yildiz, B., Korfage, I.J., Witkamp, F.E., Becqué, Y.N., van Lent, L.G.G., Pasman, H.R., Zee, M.S., Onwuteaka-Philipsen, B.D., van der Heide, A., & Goossensen, A.
- Soort publicatie wetenschappelijke publicatie
- Gebruiker Basisarts, Geestelijk verzorger, Huisarts, Kaderarts, Medisch specialist, Specialist ouderengeneeskunde, Verpleegkundig specialist, Verpleegkundige
- Doelgroep Kwetsbare ouderen, Naasten, Ouderen, Volwassenen
- Setting Hospice, Verpleeghuis, Ziekenhuis
Door de COVID-19 pandemie veranderde de terminale zorg en de omstandigheden waarin patiënten overleden. Zo stierven veel patiënten alleen en vond het afscheid met nabestaanden vaak virtueel plaats. Dit is mogelijk van invloed geweest op het geven van betekenis aan het overlijden van een dierbare. Deze studie onderzoekt hoe individuen ervaringen tijdens de eerste golf van de COVID-19 pandemie opvatten, begrijpen en zin geven.
Methodiek
Kwalitatieve studie waarbij zeventien semi-gestructureerde interviews werden afgenomen met nabestaanden die zich richtten op de betekenisverlening aan de dood van hun partner.
Resultaten
De meeste naasten beschreven de omstandigheden in de laatste dagen van het leven van hun dierbare als zeer onzeker en stressvol. Hierdoor waren de naasten vaak verhinderd om betekenis te ervaren rond de dood van hun dierbare. Het accepteren van het lot van de overledene en de onderkenning van het onvermogen om de situatie onder controle te hebben, hielpen de naasten om zich te concentreren op de positieve aspecten van de laatste momenten en de mooie herinneringen. Troost vinden in het delen van ervaringen met anderen, en dankbaar zijn voor de ervaren laatste momenten met de overledene waren belangrijk om in positieve zin betekenis te geven aan de dood van een dierbare. Ook het (willen) vervullen van de laatste wensen van de overledene hielp om betekenis te vinden. Een gebrek aan informatie, zorg op maat, fysiek contact en emotionele steun hadden een negatieve invloed op het toekennen van betekenis aan de dood van een dierbare.
Conclusie/aanbevelingen
Door een beperkte communicatie en nabijheid, verlies van zeggenschap, en minder gedeelde afscheidsrituelen hadden nabestaanden soms moeite met het passen van de betekenis verleend aan de dood van hun partner binnen de kaders van hun bestaande levensvisie. Door de effecten op het rouwproces konden deze negatieve omstandigheden leiden tot een verlies van betekenis in het leven van de nabestaanden. Tegelijkertijd zochten sommige nabestaanden naar manieren om de negatieve gevolgen van de omstandigheden waarmee zij door de COVID-19 pandemie werden geconfronteerd, te minimaliseren. De thema's 'troost zoeken', 'dankbaarheid' en 'vooruitgaan' geven een houding weer om actief op zoek te gaan naar waardevolle momenten en ervaringen.
Relevantie voor de praktijk
- Richt de gezondheidszorg en beleidsvorming tijdens pandemieën specifiek op aspecten als verbondenheid, gepersonaliseerde zorg, voorspelbaarheid en morele normen en waarden.
- Laat ruimte voor meer discrete aanpassingen aan de standaardzorg.
- In deze urgente omstandigheden verlangen weduwen en weduwnaars naar verbondenheid en een zekere mate van controle over hun situatie.
Over de publicatie
Vieveen, M.J.M., Yildiz, B., Korfage, I.J., Witkamp, F.E., Becqué, Y.N., van Lent, L.G.G., Pasman, H.R., Zee, M.S., Onwuteaka-Philipsen, B.D., van der Heide, A., & Goossensen, A. (2023). Meaning-making following loss among bereaved spouses during the COVID-19 pandemic (the CO-LIVE study) Death studies, 1–9. Advance online publication.
Heb je recent wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd gerelateerd aan palliatieve zorg, en zou je hiervan een Nederlandse samenvatting willen plaatsen op Palliaweb? Neem dan contact op via onderstaande button. Je ontvangt een formulier waarmee je een samenvatting kunt indienen.